Пінск - гэта буйны горад Брэсцкай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Пінскага раёна. У горадзе Пінску захавалася некалькі вельмі важных культурна-гістарычных і архітэктурных помнікаў і славутасцяў Беларусі. Усе разам яны фарміруюць вельмі прывабную турыстычную атмасферу, таму горад Пінск з'яўляецца вельмі цікавым напрамкам для турыстаў і падарожнікаў па Беларусі.
Адной з асноўных славутасцяў горада Пінска з'яўляецца корпус былога калегіума езуітаў, або, прасцей кажучы, кляштара езуітаў. У склад дадзенага кляштара, акрамя вялізнага жылога і адначасова адміністрацыйнага корпуса, які і захаваўся да нашых дзён, раней уваходзіў таксама яшчэ больш велічны касцёл (1635 года пабудовы). На жаль, гэты храм моцна пацярпеў падчас Другой Сусветнай Вайны, і ў савецкі час быў канчаткова разабраны ў ходзе добраўпарадкавання цэнтральнай часткі горада Пінска. Захаваўшыся кляштарны корпус быў першапачаткова пабудаваны ў 1648 годзе, і маляўніча размешчаны на беразе ракі. Такі шаноўны ўзрост надае гэтаму архітэктурнаму помніку асаблівую каштоўнасць.
На дадзены момант корпус былога калегіума езуітаў у горадзе Пінску знаходзіцца ў выдатным стане, і вельмі ўражвае сваімі маштабамі і велічнасцю. У будынку былога кляштара зараз размяшчаецца шмат розных грамадскіх і дзяржаўных арганізацый. Можна толькі спрабаваць уявіць, наколькі калісьці уражваў згублены касцёл, які быў ледзь не ў два разы больш суседняга корпуса кляштара (гл. фота ў самым нізе старонкі). Тым не менш, нават адзін толькі захаваўшыся корпус калегіума з'яўляецца важнай славутасцю, культурна-гістарычнай каштоўнасцю і архітэктурным помнікам Беларусі.
Наступнай вельмі важнай славутасцю горада Пінска з'яўляецца комплекс будынкаў былога каталіцкага кляштара францысканцаў, што таксама прыгожа раскінуўся над ракой, і які займае цэлы квартал горада. Дадзены кляштар быў заснаваны ў горадзе Пінску ў далёкім 1396 годзе. У склад кляштарнага комплексу ўваходзяць: касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі, пабудаваны ў 1730 годзе на месцы больш старажытнага храма 16-га стагоддзя, з уключэннем у мур новага храма захаваўшыхся фрагментаў старога храма; званіца, пабудаваная ў 1817 годзе; жылыя карпусы, пабудаваныя ў 1769 годзе. Дадзеныя кляштарныя карпусы ўтвараюць вельмі ўтульныя і прыгожыя унутраныя панадворкі.
На сённяшні дзень усе будынкі дадзенага архітэктурнага комплексу знаходзяцца ў выдатным стане. У кляштарных карпусах цяпер месьціцца вышэйшая духоўная семінарыя, якая з'яўляецца асноўнай каталіцкай навучальнай установай ва ўсёй Беларусі. Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў горадзе Пінску таксама функцыянуе і з'яўляецца галоўным храмам ўсёй Пінскай дыяцэзіі, якая ўключае ў сябе ўсю Брэсцкую і Гомельскую вобласці, такім чынам, дадзены касцёл - кафедральны. Гэты храм таксама мае статус малой базілікі. Такі ганаровы статус у Беларусі мае, акрамя касцёла ў Пінску, літаральна яшчэ толькі некалькі храмаў. Нагадаем, што статус вялікай базілікі абазначае, што некаторы храм знаходзіцца пад непасрэднай юрысдыкцыяй Папы Рымскага. Такіх храмаў ва ўсім свеце ўсяго шэсць. Гэта азначае, што тытул "Базіліка Малая" гэта найвышэйшы тытул, які можа быць у прынцыпе прысвоены якому-небудзь беларускаму касцёлу. Такім чынам, комплекс будынкаў былога кляштара ў горадзе Пінску з'яўляецца вельмі каштоўным архітэктурным помнікам і славутасцю Беларусі.
Яшчэ адной цікавай асаблівасцю касцёла Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў горадзе Пінску з'яўляецца тое, што гэты храм не зачыняўся ў савецкія часы. Таксама, з гэтым храмам цесна звязана імя кардынала Казіміра Свёнтка (1914-2011) - першага беларускага кардынала найноўшага часу і адзінага ў 20-ым стагоддзі. Пасля вяртання з сталінскіх лагераў у сярэдзіне 50-ых гадоў 20-га стагоддзя ён нязменна служыў у гэтым Пінскім касцёле больш за 50 гадоў. Гэты чалавек адыграў ключавую ролю ў аднаўленні структур каталіцкага касцёла ў Беларусі ў канцы 20-га стагоддзя, а таксама доўгі час узначальваў яго. Быў галоўным ініцыятарам адраджэння Пінскай семінарыі ў 2001 годзе і многіх іншых храмаў. Тут жа, у Пінскім касцёле, ён і пахаваны, а яго імем сёння названа адна з пінскіх вуліц, якая прымыкае да кляштара.
Аднак спіс славутасцяў горада Пінска далёка не вычэрпваецца згаданымі кляштарамі. І перш чым пераходзіць, да апісання іншых славутасцяў Пінска, трэба адразу ж згадаць яшчэ аб адным касцёле, каб на ім і закрыць тэму каталіцкай спадчыны гэтага горада. Такім чынам, у Пінску маецца яшчэ адзін вельмі цікавы каталіцкі храм - касцёл Святога Карла Барамеа. Гэты храм быў пабудаваны ў 1782 годзе. Дадзены касцёл зусім невялікі, але пры гэтым яго знешні выгляд дзівіць сваёй манументальнасцю і надоўга адкладаецца ў памяці турыстаў і падарожнікаў. У наш час у выдатна адрэстаўраваным будынку гэтага храма размяшчаецца канцэртная зала.
Працягнем апісанне хрысціянскай спадчыны горада Пінска. Наступнай славутасцю гэтага горада з'яўляецца комплекс будынкаў былога каталіцкага кляштара бернардынаў. Дадзены кляштар быў заснаваны ў Пінску ў 1705 годзе. У склад дадзенага комплексу ўваходзяць: цэнтральны храм, які быў пабудаваны ў 1787 годзе ў якасці касцёла; брама-званіца, пабудаваная ў канцы 19-га стагоддзя; жылы корпус, пабудаваны ў 1828 годзе. У 1830-ых гадах, пасля паражэння адпаведнага паўстання, комплекс будынкаў гэтага кляштара быў перададзены праваслаўнай царкве. Тады ж цэнтральны храм гэтага комплексу быў некалькі перабудаваны і прыстасаваны пад праваслаўную царкву. Сёння гэта праваслаўны кафедральны сабор Святой Барбары. Дадзены сабор і іншыя будынкі, што ўваходзяць у склад архітэктурнага комплексу былога кляштара ў горадзе Пінску ў наш час знаходзіцца ў выдатным стане, і з'яўляюцца важнымі архітэктурнымі помнікамі, культурна-гістарычнымі каштоўнасцямі і славутасцямі Беларусі.
Таксама ў горадзе Пінску маецца яшчэ некалькі сучасных праваслаўных храмаў. Гэтыя храмы, вядома ж, яшчэ не набылі статус культурна-гістарычных каштоўнасцяў, але ўжо цяпер дзякуючы сваёй багатай архітэктуры і статусу могуць быць цікавыя пэўнаму колу турыстаў і падарожнікаў па Беларусі. Абавязкова трэба адзначыць, што адзін з гэтых сучасных храмаў (наступнае фота) адносіцца да дзеючага праваслаўнага жаночага манастыра, які ўпершыню быў заснаваны ў горадзе Пінску ў 1521 годзе. На сённяшні дзень гэта цалкам з нуля адноўлены манастыр у сучасных будынках, аднак, як бачым, ён мае багатую гісторыю і векавыя традыцыі.
Далей пераходзім ад хрысціянскіх храмаў да апісання свецкіх архітэктурных помнікаў і славутасцяў горада Пінска. Першай, самай прыгожай і запамінальнай такой славутасцю з'яўляецца невялікі палац. Дадзены палац быў пабудаваны ў горадзе Пінску ў 1790 годзе, і размясціўся недалёка ад ракі. Гэты вельмі маляўнічы, багата дэкараваны і лаканічны будынак, несумненна, заслугоўвае асаблівай увагі з боку турыстаў і падарожнікаў па Беларусі. Сёння ў будынку палаца размяшчаюцца розныя грамадскія арганізацыі, а сам палац знаходзіцца ў выдатным стане.
Яшчэ адной выбітнасцю горада Пінска, якая заслугоўвае адмысловага згадвання, з'яўляецца невялікі драўляны дом, пабудаваны ў 1900 годзе. Цікавасць менавіта гэтага будынка заключаецца ў тым, што тут у 1912-1915 гадах пражываў Якуб Колас - знакаміты беларускі пісьменнік, паэт і перакладчык, адзін з класікаў і заснавальнікаў новай беларускай літаратуры, грамадскі дзеяч, народны паэт Беларусі, акадэмік.
Акрамя ўжо пералічаных, у горадзе Пінску маецца яшчэ вельмі шмат розных архітэктурных помнікаў і гістарычных будынкаў. Большасць з іх адносяцца да канца 19-га стагоддзя - пачатку 20-га, але сустракаюцца і больш старадаўнія будынкі, якія адносяцца нават да 18-га стагоддзя. Усе гэтыя будынкі можна ахарактарызаваць як гістарычную гарадскую радавую забудову. Сярод гэтых невялікіх славутасцяў горада Пінска маюцца: былыя адміністрацыйныя і жылыя будынкі, банкі, кінатэатры, сінагогі, сядзібы, навучальныя ўстановы, вытворчыя будынкі і многае іншае. Большасць з гэтых будынкаў сёння знаходзяцца ў добрым стане, і выконваюць розныя карысныя функцыі. У некаторых з іх нават размешчаны розныя аб'екты турыстычнай інфраструктуры, напрыклад, рэстараны, іншыя - і сёння застаюцца жылымі або адміністрацыйнымі будынкамі.
Радавая гістарычная забудова горада Пінска, як ужо было сказана, захавалася ў вялікім аб'ёме. Большасць будынкаў, што адносяцца да яе, размешчаны, натуральна, у гістарычным цэнтры горада, там жа дзе і ключавыя славутасці горада Пінска, і вельмі ўдала дапаўняюць іх і ствараюць вельмі прыемную турыстычную атмасферу. Гістарычнай забудовай занята некалькі шырокіх кварталаў горада. Аднак, на жаль, гістарычная забудова горада Пінска чаргуецца з сучаснымі пабудовамі, таму эфекту поўнага пагружэння ў даўніну тут не назіраецца. Таксама трэба абавязкова згадаць, што ад калегіума да кафедральнага касцёла (апісаных у самым пачатку), у раёне найбольш насычанай гістарычнай забудовы, у горадзе Пінску арганізавана пешаходная вуліца, якая таксама дадае гораду турыстычнай прывабнасці.
Ну і нарэшце, апісваючы турыстычную атмасферу горада Пінска нельга не згадаць пра тое, што сам горад, і ў прыватнасці, яго гістарычны цэнтр з вялікай колькасцю ўжо апісаных славутасцяў, расцягнуўся ўздоўж ракі Піны, прама ў тым месцы, дзе гэтая рака ўпадае ў раку Прыпяць. Абедзве гэтыя ракі ў гэтым месцы ўжо дастаткова паўнаводныя, і разам са старым рэчышчам Піны, яны ствараюць тут чатырохлучавую лукавіну. І ўсё гэта прама ў цэнтры Пінска. Такім чынам, тут самой прыродай створана яшчэ і вельмі незвычайная і зачаравальная карціна. Такое ўдалае спалучэнне прыроднай прыгажосці і архітэктурнага хараства некаторых славутасцяў Пінска, можа толькі радаваць турыстаў. Да гэтага таксама трэба дадаць, што набярэжная Піны ў Пінску нядрэнна добраўпарадкавана, тут маецца невялікі парк, дзе летам працуюць атракцыёны і розныя спартыўныя пляцоўкі, а па саміх рэках праплывае шмат рачнога транспарту, на які таксама можа быць вельмі цікава паглядзець.
Таксама, яшчэ раз згадаем, што Пінск - гэта дастаткова буйны горад. Тут маецца ўся неабходная турыстам і падарожнікам інфраструктура, у прыватнасці: кафэ, рэстараны, гатэлі, гасцініцы, банкі, офісы мабільных аператараў, запраўкі, сувенірныя крамы, банкаматы, аптэкі, аддзяленні пошты і міліцыі, бальніцы і іншае. Ну і ў якасці невялікага бонуса, адзначым, што ў горадзе Пінску маецца зусім нязвыклы звычайнаму беларусу будынак - плывучы рачны вакзал (наступныя два фота). Гэты вакзал драўляны, пабудаваны ў першай палове 20-га стагоддзя і мае вельмі запамінальны знешні выгляд.
Замалёўкі Напалеона Орды, Пінск:
Пінск на старых фотаздымках:
