Kosów - to miasto w Iwacewickim powiatu, Brzeskiego obwodu Białorusi. Podstawową osobliwością miasta Kosów pojawia się ogromny i piękny pałac zbudowany tu w 1838 roku. Pałac w mieście Kosów swoją powierzchownością silnie przypomina zamek (chociaż takim całkiem nie pojawia się), dlatego go często nazywają: Kosówski zamek. Aż do Pierwszej Wojny Światowej pałac w mieście Kosów znajdował się we własności prywatnej i kilka razy zamieniał gospodarzy. Następnie, w czasie Pierwszej Wojny Światowej Kosówski zamek został rozgrabiony i częściowo zburzony. W międzywojenny okres, kiedy osiedle Kosów wchodziło w skład Polski, budynek pałacu częściowo został odrestaurowany a w nim rozmieściły się szkoła ogrodnictwa i miejscowe organy wykonawcze władzy. Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej pałac w mieście Kosów znów bardzo silnie ucierpiał, i w czasy radzieckie zostawał w opustoszeniu. W 2008 roku była zaczętą konserwacją Kosówskiego zamka.
Konserwacja pałacu w mieście Kosów odbywa się bardzo powoli, etapami, po mierze przybycia finansowania. Na bieżącą chwilę konserwacja pałacu jeszcze na razie do reszty nie kończona, ale przede wszystkim, co i nie zatrzymana. Przy tym, już teraz dobrze widać o ile wspaniały i piękny jest ten pałac. Eksterier Kosówskiego zamka przywrócony prawie w całości. Odbywają się prace wewnętrzne. W 2017 roku w częściowo odbudowanym pałacu w mieście Kosów była otwarta czasowa muzealna ekspozycja. W wejściu konserwacji planuje się także dalsze całkowite odrodzenie wystroju wewnętrznego większości pomieszczeń pałacu, urządzenie terytorium, odrodzenie parku i ogrodu, w całości straconych w 20-m wieku. Po zakończeniu konserwacji, oprócz muzeum, w Kosówskim zamku rozmieszczą się niewielki restauracyjno-hotelarski kompleks, a także oddział urzędu stanu cywilnego. Oprócz danego potrząsającego pałacu w mieście Kosów jest jeszcze nieco bardzo ciekawych i wartościowych historycznych osobliwości.
A więc, idącą ważną osobliwością miasta Kosów pojawia się muzeum-dwór Tadeusza Kościuszki. Dane muzeum rozmieściło się w przywróconym dworu, w którym w 1746 roku rodził się Tadeusz Kościuszce. Tu zaś minęli go pierwsze lata życia. Od oryginalnego dworu 18-go wieku zachować się tylko fundamenty i piwnica. Pozostała część budynku została przywrócona w 2004 roku na podstawie rysunków 19-go wieku przy pomocy finansowej USA. Ekspozycja muzeum Tadeusza Kościuszki w mieście Kosów włącza w zasadzie kopie różnych przedmiotów i listów powiązanych z jego życiem (oryginały których są przechowywani w Polsce i USA), a także mnóstwo przedmiotów codziennego użytku i mebli, które mogą przedstawić interesantów życiu białoruskiej szlachty środki 18-go wieku. Przypomnimy, co Tadeusz Kościuszko - to wojenny i działacz polityczny Polski i Stanów Zjednoczonych, uczestnik wojny za niepodległość USA, kierownik narodowowyzwoleńczego powstawania 1794 roku, bohater narodowy Polski, USA, Litwy i Białorusi, a także honorowy obywatel Francji.
Warto także zaznaczyć, co terytorium naokoło dworu bardzo dobrze urządzane, jest nieduży zbiornik wodny, niedaleko rozmieszczony także nieduży restauracyjka. Tak i w ogóle, dwór Tadeusza Kościuszki w mieście Kosów rozmieszczona bezpośrednio obok pałacu, opisanego wyżej. Razem te dwa, takich różnych, ale bardzo ciekawych i wartościowych obiekty kształtują unikatowy zespół architektoniczny, a także zamieniają miasto Kosów w bardzo popularne miejsce wśród turystów. Po zrozumiały przyczyn tutaj bardzo często wpadają i turyści zagraniczni, szczególnie z Polski, Litwy i USA. Pałac i dwór w mieście Kosów stają się wystającymi zabytkami architektury, kulturalno-historycznymi wartościami i osobliwościami Białorusi.
Jednak lista osobliwości miasta Kosów nie sprowadza się do pałacu i dworu. Tak na przykład, tu także jest kościół Świętej Trójcy, zbudowany w 1877 roku. Ten kościół zbudowany w zamian starego drewnianego kościoła 1626 roku budowy, stojącego na tym samym miejscu. Właśnie w tym drewnianym kościele był chrzczonym Tadeusz Kościuszko. Przy budowie nowego kamiennego kościoła sprzęt liturgiczny ze starego kościoła został przeniesiony w nowy. W czasy radzieckie kościół w mieście Kosów chociaż został zamknięty niemniej jednak nie został rozgrabiony. W nim także nie kładło się żadnych innych instytucji, tak budynek świątyni po prostu został zamknięty i stał pusty. Ważne jest, że przede wszystkim, cały sprzęt liturgiczny był zachowany.
I w ten sposób, do naszych dni w kościele w mieście Kosów zachowały się liczne wartościowe stare ikony a także oryginalna stara kamienna chrzcielnica za pomocą której i był chrzczonym Tadeusz Kościuszko. Dzisiaj ta chrzcielnica dostępna dla oglądania interesantom świątyni i staje się bardzo wartościowym historycznym eksponatem. Kościół w mieście Kosów, oczywiście, staje się ważną historyczną i architektoniczną osobliwością a także doskonale uzupełnia bogatą turystyczną atmosferę miasta. Odwiedziny tej świątyni, obok z odwiedzinami pałacu i dworu wchodzi w program obowiązkowy licznych wycieczek przybywających w miasto Kosów.
Oprócz już wspomnianych dużych historycznych i architektonicznych osobliwości w mieście Kosów jest jeszcze nieco innych osobliwości. W-pierwszych, to kamienna cerkiew Świętego Antoniego, zbudowana w 1868 roku w śródmieściu Kosów. W-drugich, to kamienna katolicka kaplica, zbudowana w 1859 roku na jednym z miejscowych cmentarzy. I wreszcie, po trzecie, to jeszcze jedna cerkiew, na ten raz już drewniana, poświęcona w dumę Zaśnięcia Przenajświętszej Matki Boskiej i zbudowana w 1871 rokowi na innym cmentarzu. Teraz ta cerkiew wykonuje rolę kaplicy. Także w mieście Kosów zachowały się jeszcze kilka niczym się nie wyróżniających budów, które można było by zanieść do miejskiego historycznego zabudowywania. W ten sposób miasto Kosów bardzo bogaty na różne, w tej liczbie bardzo wartościowe, architektoniczne i historyczne osobliwości i być może nader ciekawe dla turystów i podróżnych po Białorusi.
Szkice Napoleona Ordy, Kosów:
