Дзесятнікі - гэта невялікая вёска Валожынскага раёна, Мінскай вобласці Беларусі. У вёсцы Дзесятнікі размешчана адно з найбуйнейшых ваенных пахаванняў Першай Сусветнай Вайны на тэрыторыі сучаснай Беларусі. Справа ў тым, што недалёка ад гэтай вёскі ў ходзе Першай Сусветнай Вайны надоўга усталявалася лінія фронту і вяліся зацяжныя пазіцыйныя баі. Найбольш актыўныя баявыя дзеянні ў гэтых месцах датуюцца 1916 годам. Тады ж былі зроблены асноўныя пахаванні. Больш за 800 нямецкіх, аўстрыйскіх і рускіх салдат спачываюць на вайсковых могілках у вёсцы Дзесятнікі адзін побач з адным. Той факт, што прадстаўнікі супрацьлеглых бакоў пахаваныя на агульных могілках, звязаны з тым, што пад час Першай Сусветнай Вайны ў войсках існавалі санітарныя брыгады, якія збіралі целы ўсіх забітых салдат з поля бою і хавалі іх побач. Пры гэтым усе дадзеныя, знойдзеныя дакументы і жэтоны, якія ставіліся да салдат праціўніка, перадаваліся варожаму баку. Акрамя таго, магчыма ўжо тады, і ўжо тым больш цяпер, усе салдаты і іншыя людзі якія загінулі ў ходзе Першай Сусветнай Вайны, лічацца аднолькавымі ахвярамі і закладнікамі імперыялістычных амбіцый супрацьлеглых бакоў. Таму, тут у вёсцы Дзесятнікі, а таксама на іншых нямецкіх могілках устаноўлены мемарыяльныя шыльды з надпісам "Тут спачываюць салдаты - ахвяры Першай Сусветнай Вайны".

Такім чынам, ваенныя могілкі ў вёсцы Дзесятнікі былі створаны нямецкім бокам ў 1916 годзе. Тады ж быў узведзены цэнтральны архітэктурны элемент могілак - манументальная ратонда увянчаная арлом, які выпроствае крылы. Дарэчы, шыльда усталяваная на гэтым мануменце ў наш час абвяшчае, што гэты помнік з'яўляецца капліцай. Затым, у 1922 годзе, калі вёска Дзесятнікі ўваходзіла ў склад Польшчы, тут на нямецкія грошы была цалкам добраўпарадкавана тэрыторыя і ўзведзена агароджа. Вайсковыя могілкі ў вёсцы Дзесятнікі размешчаны на ўездзе ў гэтую вёску на натуральным пагорку. Побач працякае рака, якая маляўніча выгінаецца ў гэтым месцы. Таксама і ў наш час, пры фінансавай падтрымцы нямецкага боку, на вайсковых могілках у вёсцы Дзесятнікі зноў праводзіліся работы па добраўпарадкаванні тэрыторыі і навядзенні парадку. Таму ў нашы дні пахаванні па ранейшаму знаходзяцца ў належным стане. Акуратны газон, велічныя хвоі, роўныя шэрагі магіл, прыгожая мураваная агароджа, што паўтарае рэльеф пагорка, і манументальная капліца - усё гэта робіць моцнае ўражанне на наведвальнікаў. Вайсковыя могілкі ў вёсцы Дзесятнікі чымсьці нават нагадваюць сквер або невялікі парк. Гэта вельмі цікавае месца для аматараў гісторыі і турызму па Беларусі.

Дзесятнікі

Дзесятнікі

Дзесятнікі

Дзесятнікі

Дзесятнікі