Астравецкі раён самы паўночны з рэгіёнаў Гродзенскай вобласці і па плошчы - чацвёрты на Гродзеншчыне. Гэта прымежны раён. Зусім побач адсюль знаходзіцца Літва і горад Вільня. Той, хто хоць аднойчы наведаў Астравеччыну, усім сэрцам улюбляецца ў гэты дзівосны сінявокі край. Велічна выглядаюць меднастволыя хвоі. Уздоўж высокіх берагоў нясе свае воды рака Вілія і яе прытокі Лоша, Ашмянка, Страча, Сарачанка. На поўдні раёна размясцілася Ашмянскае ўзвышша, у цэнтры - Нарачанска - Вілейская нізіна, на поўначы - Каймінская група азёр, якія атрымалі назву «Сарачанскія каралі». Каля вёскі Катлоўка ледавік у свой ​​час стварыў Астравецкую «Швейцарыю». Тут можна адначасова ўбачыць ўсе віды беларускага ландшафту. Вядомы раён не толькі пышнымі краявідамі. Багатая Астравеччына і культурнымі традыцыямі. Спрадвеку ў міры і згодзе тут жывуць беларусы, палякі, рускія, літоўцы, прадстаўнікі іншых нацыянальнасцяў. Вырошчваюць хлеб, гадуюць дзяцей, захоўваюць свае народныя і культурныя традыцыі. У Гервяцкім сельскім савеце кампактна пражываюць літоўцы, якія захавалі свае песні, абрады, мову. У вёсцы Рымдзюны пабудаваны Літоўскі Цэнтр адукацыі, культуры і інфармацыі. Працуе Рымдзюнская сярэдняя школа з літоўскай мовай навучання, маецца літоўскі дзіцячы сад. Захавалася шмат унікальных помнікаў архітэктуры - касцёлы ў вёсках Міхалішкі, Гервяты, Дайлідкі, Кемелішкі, Гудагай; у вёсцы Варняны - старадаўні архітэктурны ансамбль 18 стагоддзя: Георгіеўскі касцёл, дом ксяндза, аптэкара, жылыя пабудовы сялян.

Ашмянскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі вельмі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У раённым цэнтры - горадзе Ашмяны, захаваліся касцёл і праваслаўны храм, ёсць таксама руіны яшчэ аднаго старадаўняга касцёла. Таксама ў Ашмянскім раёне вылучаецца вёска Баруны, дзе захаваўся цудоўны касцёл; а ў мястэчку Гальшаны захаваліся касцёл, царква і руіны замка Сапег. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў ў гэтых і іншых вёсках і мястэчках Ашмянскага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага.

Бераставіцкі раён Гродзенскай вобласці Беларусі знаходзіцца на паўднёвым захадзе гэтай вобласці, мяжуе з Рэспублікай Польшча. Першае дакументальнае згадванне аб Вялікай Бераставіцы датуецца 1495 годам. Галоўнай славутасцю гэтага горада з'яўляецца касцёл Візітацыі Найсвяцейшай Панны Марыі. У Вялікай Бераставіцы захавалася яшчэ некалькі цікавых помнікаў гісторыі і культуры. На цэнтральнай плошчы, дзе калісьці стаяла гарадская ратуша, знаходзіцца касцёл кармелітаў, перабудаваны ў 1866 г. На скрыжаванні вуліц Леніна і Матросава - касцёл, пабудаваны ў стылі псеўдаготыкі ў пачатку XX ст. Былы заезны дом, - помнік грамадзянскай архітэктуры з рысамі народнага драўлянага дойлідства 2-й паловы XIX ст. Многія населеныя пункты Бераставіцкага раёна таксама маюць даўнюю гісторыю і мноства славутасцяў, культурных, гістарычных і архітэктурных помнікаў. У Бераставіцкім раёне некаторыя былыя паркава-сядзібныя комплексы цяпер з'яўляюцца аб'ектамі рэспубліканскага значэння.

Ваўкавыскі раён Гродзенскай вобласці багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У самім Ваўкавыску да нашага часу захаваліся двухвежавы фарны касцёл святога Мікалая (XVIII ст.), Вацлаўскі касцёл у класічным стылі (сярэдзіна XIX ст.), цагляная Мікалаеўская царква, дом Баграціёна - сядзібны дом 1805, дзе з 10 па 17 чэрвеня 1812 г. знаходзіўся штаб 2-й Заходняй арміі (з 1949 г. музей), тарцовыя домікі XVIII 1-й палавіны XIX ст. Іншыя гарады і вёскі Ваўкавыскага раёна таксама валодаюць вялікай архітэктурнай, гістарычнай і культурнай спадчынай. Сярод такіх вёсак асабліва вылучаюцца Гнезна, Падароск, Мсцібава, Краскі, Рось, Ізабелін, Воўпа і многія іншыя, у гэтых вёсках ёсць унікальныя старадаўнія касцёлы і цэрквы, сядзібы, званіцы, палацы і іншыя архітэктурныя помнікі і славутасці. У межах Ваўкавыскага раёна больш за 10 каменных могільнікаў яцвягаў. Унікальным археалагічным помнікам, адзіным ва Усходняй Еўропе, з'яўляюцца шахты па здабычы крэменю і размешчаныя побач стаянкі і майстэрні па яго апрацоўцы эпохі каменнага і бронзавага вякоў каля пасёлка Краснасельскі і суседніх з ім вёсак. Захавалася больш за 80 амаль непашкоджаных выпрацовак. У Ваўкавыскім лясніцтве расце цар-дуб, якому 500 гадоў.

Воранаўскі раён Гродзенскай вобласці багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. Мноства цудоўных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і палацаў можна знайсці ў такіх вёсках і пасёлках Воранаўскага раёна як: Бальценікі, Осава, Жырмуны, Канвелішкі, Нача, Беняконі, Гародна, Радунь. У Гайцюнішках захаваўся адзіны ў сваім родзе ў Беларусі дом-крэпасць. У самім Воранава сярод славутасцяў і культурна-гістарычных каштоўнасцяў асабліва вылучаюцца: касцёл Міласэрнасці Божай і старажытная гарадская забудова. У касцёле вёскі Тракелі захоўваецца цудатворны абраз «Маці Божая Тракельская», вывезены ў 1595 г. з Вільні. Мноства іншых архітэктурных і культурных каштоўнасцяў і славутасцяў захоўвае на сваёй тэрыторыі Воранаўскі раён.

Гродзенскі раён вельмі багаты гістарычнымі помнікамі і славутасцямі, сярод якіх асобна вылучаюцца помнікі і турыстычныя аб'екты самаго горада Гродна. У спіс славутасцяў Гродна ўваходзяць такія найважнейшыя для краіны аб'екты архітэктурнай спадчыны як: Каложская царква - адзін з самых старадаўніх будынкаў на беларускай зямлі; фарны касцёл Гродна; манастыр бернардынцаў, цяпер каталіцкая семінарыя; стары і новы замкі Гродна і многія іншыя славутасці гэтага горада. На тэрыторыі Гродзенскага раёна таксама ёсць вельмі шмат славутасцяў і архітэктурных помнікаў розных эпох. Гэта і мноства касцёлаў, цэркваў і капліц, якія ёсць амаль у кожнай вёсцы Гродзенскага раёна; гэта і палацава-паркавы комплекс у вёсцы Свяцк, гэта і сядзіба ў мястэчку Свіслач; гэта і фарты Гродзенскай крэпасці размешчаныя па ўсім раёне і многае іншае. Сярод славутасцяў Гродзенскага раёна асоба вылучаецца таксама Аўгустоўскі канал, што злучае Віслу і Нёман. Для падарожнікаў жадаючых наведаць яго створана неабходная турыстычная інфраструктура. Цэнтры мастацкага рамяства знаходзяцца ў вёсцы Квасоўка і горадзе Скідзель, дзе з даўніх часоў вырабляюць з саломкі, лазы і дрэва посуд, жаночыя сумачкі, абажуры, ткуць пакрывалы, дываны і робяць іншыя прадметы хатняга ўжытку. У Верцялішках наладжаны выпуск ганчарных вырабаў. Мноства іншых архітэктурных, культурных і гістарычных помнікаў і славутасцяў захоўвае на сваёй тэрыторыі Гродзенскі раён.

Дзятлаўскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. Адно з самых старажытных паселішчаў у раёне гэта само Дзятлава, вельмі прыемны, мілы і спакойны гарадок. Асноўнымі славутасцямі Дзятлава з'яўляюцца палац і Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі. Сярод іншых населеных пунктаў Дзятлаўскага раёна вылучаюцца такія гарады і вёскі як: Наваельня, Казлоўшчына, Боркі і іншыя, у гэтых вёсках захаваліся касцёлы, цэрквы, сядзібы, капліцы і іншыя славутасці. Мноства іншых архітэктурных, культурных і гістарычных каштоўнасцяў і славутасцяў захоўвае на сваёй тэрыторыі Дзятлаўскі раён.

Зэльвенскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. Асноўнымі славутасцямі самой Зэльвы з'яўляюцца Свята-Траецкая царква (XIX ст.) і касцёл Найсвяцейшай Тройцы (1913), што захаваліся да нашых дзён. На тэрыторыі Зэльвенскага раёна размешчана адна з найважнейшых славутасцяў ўсёй Беларусі: у вёсцы Сынкавічы захавалася старадаўняя царква-крэпасць, меркаваная дата пабудовы якой 1407 год. Даўняе мінулае мае таксама вёска Дзярэчын. Тут захаваліся Спаса-Праабражэнская царква (1863) і касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі (1906-1910 гг.). У Зэльвенскім раёне захавалася таксама шмат іншых архітэктурных, культурных і гістарычных каштоўнасцяў і славутасцяў, сярод якіх ёсць цэрквы, касцёлы, сядзібы, паркі, млыны, капліцы і іншае. Захавалася мноства археалагічных помнікаў, якія сведчаць аб старажытнасці населеных пунктаў Зэльвенскага раёна. Прысутнічаюць у Зэльвенскім раёне і прыродныя помнікі: валуны, заказнікі і іншае.

Карэліцкі раён Гродзенскай вобласці Беларусі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. Менавіта ў гэтым раёне размешчана мястэчка Мір, дзе захаваўся непераўзыдзены замак - галоўная архітэктурная славутасць ўсёй Беларусі. У гэтым жа мястэчку ёсць і іншыя найважнейшыя архітэктурныя помнікі: старажытны касцёл і капліца. Таксама ў Карэліцкім раёне вылучаецца вёска Райца. Тут захавалася старадаўняя царква і сядзіба. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў і ў іншых вёсках і мястэчках Карэліцкага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага. На тэрыторыі Карэліцкага і Навагрудскага раёнаў знаходзіцца Графская пушча, дзе ёсць каштоўныя віды раслін, шырока прадстаўлены жывёльны свет. Мноства іншых архітэктурных, культурных і гістарычных каштоўнасцяў і славутасцяў захоўвае на сваёй тэрыторыі Карэліцкі раён.

Лідскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У раённым цэнтры - горадзе Ліда, захаваўся старажытны замак - адна з найважнейшых архітэктурных славутасцяў ўсёй Беларусі. У гэтым жа горадзе ёсць і іншыя найважнейшыя архітэктурныя помнікі: старажытныя касцёл і сабор. Таксама ў Лідскім раёне вылучаюцца вёскі Тарнава і Малое Мажэйкава, тут выдатна захаваліся сядзібы, а ў вёсках Белагруда і Вавёрка захаваліся выдатныя касцёлы. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў і ў іншых вёсках і мястэчках Лідскага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага. Турыстаў чакаюць Лідскі гісторыка-краязнаўчы музей, музей гісторыі горада, Бярозаўскі музей мастацкага шкла, шматлікія архітэктурныя і гістарычныя помнікі, Курган Бессмяротнасці.

Мастоўскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У Мастоўскім раёне вылучаюцца вёскі: Вялікая Рагозніца, тут выдатна захавалася сядзіба і касцёл; у вёсцы Пяскі захаваўся выбітны касцёл; у вёсцы Дубна ёсць цудоўны праваслаўны храм. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў і ў іншых вёсках і мястэчках Мастоўскага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага. Таксама турыстаў чакае літаратурна-этнаграфічны музей у вёсцы Гудзевічы.

Навагрудскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі вельмі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У раённым цэнтры - горадзе Навагрудак, захаваліся руіны старажытнага замка - адна з найважнейшых архітэктурных славутасцяў ўсёй Беларусі. У гэтым жа горадзе ёсць і іншыя найважнейшыя архітэктурныя помнікі: два старажытных касцёла, старадаўні праваслаўны храм, дом-музей Адама Міцкевіча, гандлёвыя рады і многае іншае. Таксама ў Навагрудскім раёне вылучаюцца вёскі: Любча, тут таксама захаваліся руіны сярэднявечнага замка; а ў вёсках Усялюб і Шчорсы захаваліся выдатныя касцёлы. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў ў гэтых і іншых вёсках і мястэчках Навагрудскага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага. Турыстаў чакаюць два музея Навагрудка - гісторыка-краязнаўчы і Адама Міцкевіча. У Навагрудскім раёне карыстаюцца папулярнасцю музей Любчанскага краю. Тысячы людзей бываюць у дзяржаўным ландшафтным заказніку на цудоўным возеры Свіцязь.

Свіслацкі раён Гродзенскай вобласці Беларусі дастаткова багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У раённым цэнтры - горадзе Свіслач, захаваўся касцёл, царква, сінагога і многае іншае. На тэрыторыі Свіслацкага раёна знаходзіцца палова беларускай часткі Нацыянальнага парка «Белавежская пушча», які занесены ў Спіс сусветнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў ў гэтых і іншых вёсках і мястэчках Свіслацкага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага.

Слонімскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі вельмі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У раённым цэнтры - горадзе Слонім, захавалася некалькі касцёлаў, цэркваў, сінагога, гістарычная гарадская забудова і многае іншае. Таксама ў Слонімскім раёне вылучаецца вёска Жыровічы, дзе месціцца і функцыянуе адзін з найбольш наведвальных і шанаваных манастыроў Беларусі, на тэрыторыі Жыровіцкага манастыра захаваўся цэлы комплекс старажытных цэркваў, храмаў, і іншых архітэктурных помнікаў. Таксама праваслаўны манастыр ёсць у вёсцы Вялікая Кракотка, на тэрыторыі гэтага манастыра таксама размяшчаецца старажытная царква. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў ў гэтых і іншых вёсках і мястэчках Слонімскага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага.

Смаргонскі раён Гродзенскай вобласці Беларусі вельмі багаты на архітэктурныя помнікі і славутасці. У раённым цэнтры - горадзе Смаргонь, захаваліся касцёл і праваслаўны храм. На тэрыторыі Смаргонскага раёна ў вёсцы Крэва размешчаны руіны аднаго з самых старажытных сярэднявечных замкаў, у далёкія часы ў гэтым замку праходзілі важнейшыя дзяржаўныя падзеі, а зараз Крэўскі замак гэта адзін з найважнейшых архітэктурных помнікаў Беларусі. Варта згадаць таксама пра вёску Солы, тут захаваўся вельмі прыгожы касцёл пабудаваны ў рэдкім для Беларусі стылі. Таксама трэба не забыць і пра вёску Залессе Смаргонскага раёна, тут аднаўляецца выдатны палац Агінскага. Існуе мноства іншых архітэктурных помнікаў і славутасцяў ў гэтых і іншых вёсках і мястэчках Смаргонскага раёна. Тут можна знайсці мноства выдатных касцёлаў, цэркваў, капліц, сядзібаў і іншага.