Глыбокае - гэта горад у Віцебскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Глыбоцкага раёна. Асноўнымі славутасцямі горада Глыбокае з'яўляюцца два храма, якія фарміруюць вельмі цікавы архітэктурны ансамбль - касцёл Святой Тройцы і сабор Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы, размешчаныя побач у гістарычным цэнтры горада і вонкава вельмі падобныя адзін на аднаго. Адзін з гэтых храмаў - Траецкі касцёл, быў пабудаваны ў горадзе Глыбокае ў 1782 годзе і істотна перабудаваны ў 1908 годзе. Трэба заўважыць, што рэканструкцыя пачатку 20-га стагоддзя не закранула галоўнага фасада касцёла, які захаваўся з 18-га стагоддзя. Дадзены касцёл у горадзе Глыбокае мае дастаткова вялікія памеры, прыгожую і запамінальную знешнасць і выдатна ўпісваецца ў навакольны ландшафт. Касцёл Святой Тройцы ў горадзе Глыбокае добра захаваўся і з'яўляецца важным архітэктурным помнікам 18-га стагоддзя.
Іншы храм - гэта сабор Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы. Дадзены храм у горадзе Глыбокае быў заснаваны ў 1639 годзе і доўгі час з'яўляўся касцёлам каталіцкага кляштара кармелітаў. У 1865 годзе, пасля паражэння паўстання, у якім манахі прымалі актыўны ўдзел, каталіцкі кляштар быў скасаваны, і праз некаторы час храм быў пераабсталяваны пад праваслаўную царкву. Гэтым і тлумачыцца яго нетыповы для цэркваў знешні выгляд і падабенства з Траецкім касцёлам, размешчаным непадалёк.
Будынак будучага сабора ў горадзе Глыбокае некалькі разоў (ў 1735, 1885 1908 гадах) перабудоўваўся. Пры перабудове 1908 года над храмам ўзвялі вялікі драўляны псеўдавізантыйскі купал, які можна бачыць на старых фотаздымках. На жаль, гэты купал і верхнія ярусы вежаў згарэлі ў 1944 годзе. На сённяшні дзень захаваліся толькі дзве вежы якія ўпрыгожваюць галоўны фасад храма, дзве астатнія вежы адноўлены толькі часткова. Купал не ўзнаўляўся зусім.
Перад храмам маецца прыгожая брама з агароджай. Побач з саборам ў горадзе Глыбокае захаваўся таксама адзін з трох манастырскіх карпусоў 18-га стагоддзя. Храм у горадзе Глыбокае цалкам адрамантаваны, манастырскі корпус побач з ім, на жаль, пакуль не адноўлены. Дадзены сабор з'яўляецца вельмі каштоўным архітэктурным помнікам 17-га стагоддзя, бо менавіта ў архітэктуры гэтага храма ўпершыню атрымала найбольш ранняе выражэнне школа віленскага барока на тэрыторыі Беларусі. Таксама, акрамя іншых асаблівасцяў архітэктуры гэтага храма, асобна трэба адзначыць тое, што ён мае чатыры вежы - гэта вельмі рэдкі прыём не толькі для Беларусі, але і для ўсёй Еўропы. Акрамя таго, храмы 17-га стагоддзя не так ужо і часта можна сустрэць у нашай краіне. Як можна бачыць, храм гэты сапраўды вельмі прыгожы і мае значныя памеры.
Цікавы сабор Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы ў горадзе Глыбокае і сваімі падзямеллямі. Некалькі стагоддзяў яго падвалы служылі падземнай пахавальняй для манахаў, тут жа быў пахаваны і фундатар манастыра Іосіф Корсак. У 1831 годзе манахі-кармеліты падтрымалі паўстанне, якое ўспыхнула тады, таму падзямелле стала месцам для захоўвання арсенала зброі, лячэння параненых і хованкай для паўстанцаў. Падчас Другой Сусветнай Вайны падзямеллі служылі турмой для вязняў «рускай вызваленчай арміі Радзівонава», якая ваявала на баку ворага. Пасля вайны ў сутарэннях размяшчаўся склад кансервавага завода, пры гэтым сам храм працягваў функцыянаваць.
Яшчэ шмат розных таямнічых падзей адбывалася ў сутарэннях сабора Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы ў ходзе шматлікіх войнаў і паўстанняў, якія адбываліся на гэтай зямлі за доўгую гісторыю храма. Існуе таксама легенда, што пад цэнтральнай часткай горада Глыбокае маецца шырокая сетка падземных хадоў, якая, у прыватнасці, звязвае паміж сабой падзямеллі сабора і касцёла ў цэнтры горада і былы ўніяцкі манастыр, размешчаны на выдаленні ў 3 кіламетры ад цэнтра на ўскраіне горада Глыбокае ў былым яго прадмесці, якое называлася Беразвечча, а сёння ўваходзіць у рысу горада Глыбокае (пра гэты манастыр ніжэй). Пры даследаванні падзямелля сабора гэтай легендзе нават былі знойдзеныя ускосныя пацверджанні. У любым выпадку, такія легенды ўжо самі па сабе з'яўляюцца часткай культурнай спадчыны краіны, таму іх таксама трэба захоўваць.
Траецкі касцёл і сабор Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы ў горадзе Глыбокае з'яўляюцца важнымі славутасцямі Беларусі. Гэтыя храмы прыцягваюць увагу шматлікіх турыстаў, падарожнікаў і пілігрымаў. Праз горад Глыбокае праходзіць цэлы шэраг папулярных экскурсійных маршрутаў.
У горадзе Глыбокае ёсць яшчэ некалькі цікавых славутасцяў. Па-першае, гэта ўжо згаданы манастырскі корпус 18-га стагоддзя размешчаны побач з саборам. У гэтым манастырскім корпусе ў 1812 годзе спыняўся Напалеон. У 1831 годзе тут жа размясцілася камісія ваеннага суда пад старшынствам Мураўёва. Пасля ліквідацыі кляштара ў 1865 годзе будынак быў перададзены дзяржаве і выконваў розныя адміністрацыйныя функцыі. Ну а падчас Другой Сусветнай Вайны ў будынку былога кармеліцкага кляштара ў горадзе Глыбокае размяшчалася падраздзяленне рускай нацыянальнай брыгады СС пад камандаваннем падпалкоўніка Гіль-Радзівонава. У савецкі час былыя манастырскія карпусы выкарыстоўваліся мясцовым маслазаводам, а сёння яны стаяць у запусценні і павольна руйнуюцца.
Яшчэ адной цікавай славутасцю горада Глыбокае з'яўляецца невялікая каталіцкая капліца Святога Іллі, пабудаваная на мясцовых могілках у 1804 годзе. На сённяшні дзень гэты невялікі храм закансерваваны і знаходзіцца ў моцным, але закрытым стане. Побач з капліцай маецца таксама мемарыяльная калона ў гонар Канстытуцыі Рэчы Паспалітай ад 3 мая 1791 года. Гэты помнік быў добраахвотна адрэстаўраваны ў 1930-ыя гады групай мясцовых жыхароў і даволі нядрэнна захаваўся. Помнікаў гэтай падзеі ў Беларусі вельмі мала, маюцца літаральна адзінкавыя прыклады, а з улікам гістарычнага лёсу Беларусі, наогул дзіўна, што некаторыя з іх дайшлі да нашага часу. Таму, так ці інакш, гэта ўнікальны помнік.
Наступнай славутасцю горада Глыбокае з'яўляецца комплекс будынкаў былога уніяцкага базыльянскага манастыра, размешчанага на ўскраіне горада Глыбокае ў яго былым прадмесці пад назвай Беразвечча, якое на сённяшні дзень уваходзіць у склад горада. Большасць будынкаў, якія ставіліся да гэтага манастыру датуецца сярэдзінай 18-га стагоддзя. Царква, якая ўваходзіла ў склад гэтага манастыра, таксама пабудаваная ў сярэдзіне 18-га стагоддзя ў стылі віленскага барока, разбурана да 1960 года. У тых манастырскіх пабудовах, што захаваліся цяпер размяшчаецца турма і доступ туды забаронены. У нядаўні час, непадалёк ад комплексу будынкаў былога кляштара, быў заснаваны новы жаночы праваслаўны манастыр, які па гістарычнай традыцыі называецца Беразвечанскім.
Акрамя таго, у горадзе Глыбокае маецца яшчэ некаторая колькасць цікавых гістарычных будынкаў, большасць з якіх адносіцца да канца 19-га, пачатку 20-га стагоддзя. Гэтыя будынкі з'яўляюцца часткай гістарычнай забудовы горада Глыбокае, і цяпер, як і раней, выкарыстоўваюцца ў асноўным пад гандлёвыя ці адміністрацыйныя патрэбы, альбо пад жыллё.
У 1921 годзе, пасля Рыжскай мірнай дамовы, Глыбокае апынулася ў складзе Польшчы. Да 17 верасня 1939 года ў горадзе былі закладзены новыя вуліцы, забудаваныя дыхтоўнымі цаглянымі і драўлянымі дамамі, многія з якіх захаваліся і выкарыстоўваюцца да гэтага часу. Аўтарам забудовы новых вуліц горада Глыбокае ў тыя гады з'яўляецца польскі архітэктар, прафесар Юліюш Клос, які лічыцца родапачынальнікам «закапанскага» стылю, у якім і выкананыя некаторыя з будынкаў, пабудаваных у тыя часы ў горадзе Глыбокае.
Горад Глыбокае размешчаны ў вельмі маляўнічым месцы, вакол горада і прама ў яго межах знаходзіцца адразу пяць азёр. Многія з гэтых азёр маюць абсталяваныя месцы для адпачынку турыстаў. Таксама, у горадзе Глыбокае вельмі шмат розных цікавых помнікаў і скульптур. Акрамя таго, горад Глыбокае, вядома ж, вылодае ўсёй неабходнай інфраструктурай, у якую ўваходзяць гасцініцы, кафэ і рэстараны, гандлёвыя цэнтры, банкаматы і многае іншае. Гэтыя абставіны вельмі ўдала дапаўняюць выдатную турыстычную атмасферу горада Глыбокае і яго архітэктурныя славутасці, і робяць гэты горад вельмі прывабным месцам для адпачынку падарожнікаў і турыстаў.
