Гродна - гэта горад, абласны цэнтр Гродзенскай вобласці Беларусі. Горад Гродна займае асаблівае месца сярод культурна-гістарычнай спадчыны Беларусі. У Гродне вельмі шмат славутасцяў, многія з іх маюць важнейшае значэнне для ўсёй краіны. Гораду Гродна і яго славутасцям прысвечаны не адзін асобны сайт. Наш сайт створаны для апісання менш вядомых месцаў, ён закліканы адкрыць чытачам новыя гарады і цікавыя славутасці, пра якія яны раней, магчыма, не ведалі. Гродна, вядома ж, не адносіцца да такіх месцаў, пра яго ўсе ведаюць. Турысты яго любяць і актыўна наведваюць. Таму проста пералічым славутасці Гродна.
Адной з найважнейшых славутасцяў Гродна з'яўляецца касцёл Святога Францішка Ксаверыя, гэты касцёл яшчэ называюць «фарны», што азначае папросту «галоўны». Касцёл пабудаваны ў 1703 годзе, з'яўляецца помнікам архітэктуры. Гэта адзін з найбуйнейшых і найпрыгажэйшых касцёлаў Беларусі. Раней вакол дадзенага касцёла размяшчаўся цэлы комплекс будынкаў езуіцкага кляштара. Многія з гэтых будынкаў захаваліся і цяпер выкарыстоўваюцца ў розных мэтах. Больш падрабязна...
Непадалёк размешчаны іншы былы каталіцкі кляштар - кляштар бернардзінцаў. Цяпер у комплексе будынкаў былога кляштара размешчана семінарыя. А галоўны касцёл кляштара - касцёл Адшукання Святога Крыжа, быў пабудаваны ў 1618. Цяпер гэты касцёл з'яўляецца важным гістарычным помнікам і славутасцю Гродна і ўсёй Беларусі. Больш падрабязна...
Іншай важнай славутасцю Гродна і вельмі важным архітэктурным помнікам з'яўляецца царква Святых Барыса і Глеба. Яе таксама называюць «Каложская». Дадзены храм пабудаваны ў 1183. Гэта адно з самых старажытных каменных збудаванняў Беларусі, якія захаваліся да нашых дзён.
Наступнай важнай славутасцю Гродна з'яўляецца стары Гродзенскі замак. Гэты замак не захаваўся, ад яго засталіся толькі руіны. Першыя каменныя абарончыя збудаванні былі ўзведзены на месцы замка яшчэ ў 12-м стагоддзі. Пасля гэтага замак шматкроць разбураўся, дабудоўваўся і перабудоўваўся. Апошнія істотныя змены ў яго аблічча былі ўнесены ў 19-ым стагоддзі. Замак з горадам злучае каменны арачны мост, пабудаваны наўзамен драўлянага ў другой палове 17-га стагоддзя.
Ёсць у горадзе і новы замак, які зараз таксама з'яўляецца важнай славутасцю Гродна. Новы замак быў пабудаваны непасрэдна побач са старым замкам у 1742 годзе. Гэты замак быў значна перабудаваны ў савецкі час. Хоць дадзенае збудаванне і называюць замкам, асаблівых абарончых функцый яно ніколі не выконвала, наогул кажучы гэта быў палац, прычым каралеўскі палац. У абодвух замках, новым і старым, зараз размешчаны музеі.
Наступнай важнай славутасцю Гродна з'яўляецца праваслаўны кафедральны Пакроўскі сабор. Будынак храма быў узведзены ў 1910 годзе. Зараз гэта важны помнік архітэктуры і культуры.
Далей у спісе славутасцяў Гродна абавязкова трэба згадаць старадаўні Благавешчанскі касцёл, размешчаны на тэрыторыі былога кляштара брыгітак. Будынак касцёла быў пабудаваны ў 1651 годзе, таму дадзены архітэктурны помнік з'яўляецца вельмі каштоўным, хоць на дадзены момант касцёл адрэстаўраваны не цалкам.
Далей неабходна адзначыць такую славутасць Гродна як пажарнае дэпо з вежай, пабудаванае ў пачатку 20-га стагоддзя. Дадзенае пажарнае дэпо да гэтага часу выконвае сваю гістарычную функцыю.
Наступнай славутасцю Гродна з'яўляецца царква Раства Багародзіцы, якая размешчана ў карпусах былога кляштара базыльянак. Будынак храма быў узведзены ў 1751 годзе, дадзены храм з'яўляецца важным архітэктурным помнікам.
На тэрыторыі былога кляштара францысканцаў размешчаны касцёл Маці Божай Анёльскай. Гэты храм быў пабудаваны прыкладна ў 1700 годзе, і з'яўляецца важнай славутасцю Гродна.
Ёсць у Гродна і вельмі рэдкая для Беларусі славутасць - лютэранская кірха, якая, як мяркуецца, была ўзведзена ў 1783 годзе. Будынак да гэтага часу выконвае ўскладзеную на яго пры будаўніцтве функцыю. Кірхі ў Беларусі - вялікая рэдкасць, але з пункту гледжання архітэктуры, будынак амаль нічым не адрозніваецца ад звычайнага касцёла.
У Гродне ёсць і такія немалаважныя славутасці як старадаўнія дамы-музеі выдатных людзей. Захавалася два такіх цікавых дома: дом-музей Максіма Багдановіча (злева) і дом-музей Элізы Ажэшкі (справа). Абодва дамы драўляныя.
Таксама ў Гродне ёсць яшчэ адна рэдкая славутасць - галоўная сінагога горада. Сінагога ў Гродне была пабудавана аж у 16-ым стагоддзі. Да нядаўняга часу знаходзілася ў паўразбураным стане. Але зусім нядаўна яе цалкам адрэстаўравалі. Старадаўніх сінагог у Беларусі захавалася вельмі мала, яшчэ менш з іх знаходзяцца ў добрым стане, таму галоўная сінагога Гродна гэта важны помнік архітэктуры.
На галоўнай плошчы горада Гродна ёсць яшчэ адна цікавая славутасць вартая асобнага згадвання - былы дом купца, цяпер гатэль. Гэты будынак быў пабудаваны ў 19-ым стагоддзі. Архітэктура гэтага будынка можа і не вельмі унікальная, але дзякуючы свайму цэнтральнаму размяшчэнню ён стаў адной з візітных картак горада Гродна.
Кажучы пра славутасці Гродна нельга не згадаць будынак гродзенскага абласнога драматычнага тэатра. Ён хоць і адносна сучасны, але ўдалае размяшчэнне на самым бачным месцы на беразе Нёмана зрабіла гэты будынак адным з сімвалаў горада.
Апроч апісаных вышэй, у Гродне ёсць яшчэ шмат храмаў розных канфесій, якія былі ўзведзены не так даўно. Іх не будзем тут прыводзіць. Згадаем яшчэ адзін тып невялікіх славутасцяў Гродна, а менавіта некалькі капліц, размешчаных на мясцовых могілках і пабудаваных у 19-ым стагоддзі.
Прыведзеным спісам славутасці Гродна далёка не вычэрпваюцца. Наогул кажучы ўвесь цэнтр горада заняты гістарычнай гарадской забудовай. Сярод гэтых шматлікіх славутасцяў сустракаюцца і былыя невялікія палацы, і гімназіі, школы або вучылішчы, і будынкі дарэвалюцыйных банкаў, і дамы і сядзібы заможных мяшчан, і воданапорныя вежы, і многае іншае. Адмысловага згадвання заслугоўвае хоць і невялікі, але вельмі прыгожы гарадскі парк. Увесь цэнтр горада Гродна ўяўляе пэўную цікавасць для турыстаў.
Гродна на старых фотаздымках:
