Нясвіж - гэта горад у Мінскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Нясвіжскага раёна. Горад Нясвіж займае асаблівае месца сярод культурна-гістарычнай спадчыны Беларусі. У горадзе Нясвіж маецца мноства славутасцяў і выбітнасцяў, пры гэтым многія з іх ўяўляюць сабою асаблівую каштоўнасць для ўсёй краіны. Гораду Нясвіж і яго славутасцям прысвечана мноства асобных кніг, манаграфій, навуковых прац, артыкулаў, публікацый і гэтак далей. Турысты любяць горад Нясвіж, добра ведаюць пра яго культурныя і архітэктурныя багацці і актыўна наведваюць яго. Горад Нясвіж вельмі багаты на каштоўныя архітэктурныя помнікі і выбітныя славутасці, але ў першую чаргу, горад Нясвіж знакаміты дзякуючы таму, што менавіта тут размешчаны Нясвіжскі замак - адна з найважнейшых і найкаштоўнейшых славутасцяў усёй Беларусі, якая ўключана ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Гісторыя Нясвіжскага замка пачынаецца ў 1583 годзе. Менавіта ў гэтым годзе пачалося будаўніцтва новага мураванага замка на месцы драўлянага замка 1533 года пабудовы. Замак у горадзе Нясвіж узводзіўся ў якасці цэнтральнай рэзідэнцыі магнацкага роду Радзівілаў. У далейшым замак чакала вельмі бурная гісторыя і шматлікія перабудовы, рэканструкцыі і ўдасканаленні. У выніку ўсіх гэтых работ сярэднявечны феадальны замак ператварыўся ў выдатны палацава-паркавы ансамбль. У гісторыі замка ў горадзе Нясвіж маецца некалькі перыядаў росквіту, і некалькі перыядаў заняпаду. Былі такія перыяды, калі калекцыі і сховішчы замка напаўняліся новымі каштоўнасцямі і творамі мастацтва, а былі і такія часы, калі ўсе гэтыя каштоўнасці масава з Нясвіжскага замка вывозіліся. Пры гэтым, да 1939 года Нясвіжскі замак так ці інакш заставаўся ў валоданні роду Радзівілаў. У савецкі час у Нясвіжскім палацы размясціўся санаторый. Гэты санаторый быў ліквідаваны толькі ў 2001 годзе. На той момант палац ужо знаходзіўся ў аварыйным стане, арыгінальныя планіроўкі і інтэр'еры былі амаль цалкам страчаныя.

Тады ж, у 2001 годзе была распачатая рэстаўрацыя Нясвіжскага палаца. У 2005 годзе, разам з размешчаным непадалёк Фарным касцёлам, Нясвіжскі замак быў унесены ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Рэстаўрацыя Нясвіжскага замка скончылася ў 2012 годзе. Рэстаўрацыя была выкананая на вельмі высокім узроўні, выдатна адноўлена вонкавае аблічча палаца, і ўзрушаюча адноўленыя ўсе інтэр'еры. У наш час Нясвіжскі замак знаходзіцца ў выдатным стане. На сённяшні дзень на аснове архітэктурнага ансамбля Нясвіжскага замка створаны Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік “Нясвіж”. Дадзены музей дае турыстам і падарожнікам унікальную магчымасць, азнаёміцца з багатай экспазіцыяй і ўзрушаючым унутраным убраннем палаца. Дарэчы, шпацыр па парку і агляд палаца звонку даступныя і без наведвання музея. Гэты музей з'яўляецца самым наведваемым музеем Беларусі.

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Нясвіжскі замак

Наступнай надзвычай важнай славутасцю горада Нясвіж з'яўляецца касцёл Божага Цела (другі варыянт назвы: касцёл Цела Панскага). Дадзены храм быў узведзены ў горадзе Нясвіж з 1584 і па 1593 гады. Гэты храм таксама называюць Фарным касцёлам, гэта значыць галоўным касцёлам у горадзе Нясвіж. Часам гэты храм называюць яшчэ і езуіцкім касцёлам, так як першапачаткова ён быў пабудаваны Радзівіламі для прадстаўнікоў менавіта гэтага манаскага ордэну. Дарэчы, касцёл у Нясвіжы стаў першым езуіцкім касцёлам на тэрыторыі ўсёй Рэчы Паспалітай. Езуіты пакінулі Нясвіж у сярэдзіне 19-га стагоддзя. У савецкі час гэты храм бесперапынна функцыянаваў і не быў зачынены. На сённяшні дзень гэты касцёл застаецца дзеючым храмам і з'яўляецца звычайным парафіяльным. Як ужо было згадана, гэты Нясвіжскі касцёл разам з замкам Радзівілаў уключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Сапраўды, дадзены храм фармуе разам з замкам свайго роду агульны гісторыка-культурны і архітэктурны комплекс. Касцёл размешчаны недалёка ад замка і менавіта гэты храм з'яўляўся радавой пахавальняй князёў Радзівілаў. Адпаведныя пахаванні захаваліся ў касцёле да нашага часу.

Касцёл Божага Цела ў горадзе Нясвіж альбо проста Нясвіжскі Фарны касцёл з'яўляецца цалкам унікальным па сваёй каштоўнасці архітэктурным і культурным помнікам Беларусі. Таму ёсць некалькі асноўных прычын: па-першае, гэты шматвяковы храм дайшоў да нашага часу фактычна цалкам захаваўшы сваё першапачатковае знешняе аблічча і аўтэнтычны інтэр'ер; па-другое, унутранае ўбранне храма па-сапраўднаму дзівіць сваім багаццем, прыгажосцю, урачыстасцю і пышнасцю; па-трэцяе, тут захаваліся пахаванні Радзівілаў; па-чацвёртае, Нясвіжскі Фарны касцёл - гэта першая пабудова ў стылі барока на тэрыторыі ўсёй Рэчы Паспалітай. Асобнага згадвання заслугоўвае таксама вежа, якая размешчана побач з касцёлам Божага Цела ў Нясвіжы. Гэтая старажытная вежа была пабудавана ў канцы 16-га стагоддзя, і да нашага часу амаль цалкам захавала свой першапачатковы выгляд. На сённяшні дзень дадзеная вежа выконвае ролю касцёльнай званіцы, але зыходна гэта была абаронная вежа, якая ахоўвала ўезд на тэрыторыю замкавага комплексу з боку горада, ці наадварот ўезд у горад Нясвіж з боку замкавага комплексу. Дадзеную вежу называюць Замкавай Вежай.

Нясвіжскі Фарны касцёл

Нясвіжскі Фарны касцёл

Нясвіжскі Фарны касцёл

Нясвіжскі замак не пакідае турыстаў і падарожнікаў абыякавымі па многіх прычынах. Пералічым асноўныя: па-першае, узрост замка налічвае значна больш чатырохсот гадоў; па-другое, Нясвіжскі замак мае вельмі вялікія памеры, надзвычайны і вельмі запамінальны знешні выгляд; па-трэцяе, гэты замак на рэдкасць добра адноўлены; па-чацвёртае, вакол Нясвіжскага замка вельмі прыгожа раскінуўся прасторны парк з буйнымі і жывапіснымі вадаёмамі. Шпацыр па гэтым парку вакол замка і сярод вадаёмаў можа выклікаць у турыстаў многа станоўчых эмоцый. Парк у складзе Нясвіжскага палацава-паркавага комплексу складаецца з некалькіх частак, кожная з якіх мае сваю назву: Замкавы парк, Стары парк, Новы парк, Англійскі парк і Японскі сад.

Парк у горадзе Нясвіж падтрымліваецца ў добрым стане. На ўездах у парк, а значыць і ва ўвесь Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс маюцца невялікія брамы са старожкамі. Важна таксама тое, што сістэма каналаў, дамбаў і мастоў у наш час знаходзіцца ў спраўным стане. Дзякуючы гэтаму буйныя штучныя вадаёмы, што шырока раскінуліся па наваколлі, якія атачаюць палац і ўпрыгожваюць Нясвіжскі парк, знаходзяцца ў добрым стане і радуюць турыстаў і падарожнікаў сваёй прыгажосцю і чысцінёй. Гэтыя вадаёмы надаюць незвычайнай маляўнічасці і грандыёзнасці ўсяму архітэктурнаму ансамблю, які ўключае Нясвіжскі замак і Фарны касцёл, ўсяму гораду Нясвіж, ды і ўвогуле ўсёй навакольнай мясцовасці.

Нясвіжскі палацава-паркавы ансамбль разам з Фарным касцёлам - гэта турыстычны комплекс з выдатна развітой інфраструктурай. Тут маецца і некалькі рэстаранаў, і сувенірныя крамы, і прасторная паркоўка з аховай, і выдатная дзіцячая пляцоўка, і невялікія крамы з прадуктамі харчавання. Маецца таксама магчымасць пакатацца на конях альбо лодках. У палацава-паркавым комплексе ў горадзе Нясвіж праходзіць вельмі шмат розных культурна-гістарычных мерапрыемстваў. Нясвіжскі замак - гэта адзін з самых папулярных турыстычных аб'ектаў Беларусі і адзін з самых вядомых сімвалаў краіны. Сюды штогод прыязджаюць сотні тысяч беларускіх і замежных турыстаў і падарожнікаў, праз горад Нясвіж праходзіць мноства экскурсійных маршрутаў.

Нясвіжскі парк

Нясвіжскі парк

Нясвіжскі парк

У першую чаргу, горад Нясвіж знакаміты менавіта дзякуючы замку, які размясціўся тут, аднак тут маецца яшчэ цэлы шэраг выбітных і вельмі каштоўных славутасцяў, выбітнасцяў і архітэктурных помнікаў, якія выдатна дапаўняюць узрушаючую турыстычную атмасферу горада Нясвіж, і з'яўляюцца важнымі складнікамі беларускай культурна-гістарычнай спадчыны.

Першай такой славутасцю горада Нясвіж з'яўляецца Нясвіжская ратуша, якая была збудаваная каля 1596 года. За сваю шматвяковую гісторыю ратуша некалькі разоў нязначна перабудоўвалася, але на пачатку 21-га стагоддзя яна зноў прыдбала свой першапачатковы выгляд. З трох бакоў ратушу атачаюць гандлёвыя рады, утвараючы цэласную і манументальную архітэктурную кампазіцыю, размешчаную ў цэнтры галоўнай плошчы горада Нясвіж. На сённяшні дзень і ратуша, і старадаўнія гандлёвыя рады знаходзяцца ў выдатным стане. Ратуша і гандлёвыя рады ў горадзе Нясвіж з'яўляюцца надзвычай каштоўнымі архітэктурнымі і культурнымі помнікамі Беларусі. Таму ёсць некалькі асноўных прычын: па-першае, узрост гэтых будынкаў складае ўжо больш за чатырыста гадоў, а турысты і падарожнікі могуць бачыць іх у выдатным і арыгінальным стане; а па-другое, ратуша і гандлёвыя рады ў Нясвіжы з'яўляюцца прадстаўнікамі вельмі рэдкіх у Беларусі тыпаў захаваных архітэктурных помнікаў. У Беларусі захавалася адносна мала старадаўніх і аўтэнтычных ратуш і гандлёвых радоў, хоць калісьці такія будынкі ўпрыгожвалі цэнтральныя плошчы многіх гарадоў Беларусі, таму кожны з такіх помнікаў, які захаваўся набывае асаблівае значэнне і каштоўнасць.

Нясвіжская ратуша

Нясвіжская ратуша

Нясвіжская ратуша

Нясвіжская ратуша

Наступнай унікальнай славутасцю горада Нясвіж з'яўляецца Слуцкая брама - вельмі арыгінальны і незвычайны помнік архітэктуры барока. Некалі дадзеная брама ўваходзіла ў сістэму гарадскіх умацаванняў, абараняючы ўезд у горад з боку Слуцкага тракту. Брама была пабудавана ў канцы 16-га стагоддзя. Першапачаткова дадзеная брама з'яўлялася хутчэй умацаванай вежай. У сярэдзіне 18-га стагоддзя замкавы мур каля брамы быў разабраны, а сама брама была перабудавана ў 1760 годзе. Тады яна перастала выконваць ролю абароннага збудавання, а ператварылася хутчэй у арыгінальную вартоўню на ўездзе ў горад Нясвіж. У наш час дадзеная брама функцыянуе ўжо выключна ў якасці культурна-гістарычнага помніка і цалкам унікальнай для Беларусі славутасці і выбітнасці. Архітэктура брамы з кантрфорсамі, крывалінейнымі абрысамі сцен і франтона адрозніваецца незвычайнай выразнасцю і жывапіснасцю.

Дарэчы, ратуша і брама ўваходзяць у склад Нацыянальнага гісторыка-культурнага музея-запаведніка “Нясвіж”. Гэтыя будынкі цалкам, вельмі добра, якасна і старанна адноўлены не толькі звонку, але і знутры. Дзякуючы ўсяму гэтаму, вандроўцы і турысты могуць агледзець старадаўнія інтэр'еры і ўнутранае ўбранне гэтых унікальных будынкаў, а таксама музейную экспазіцыю, якая там прадстаўлена.

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Акрамя ўжо згаданых, у горадзе Нясвіж маецца яшчэ мноства старадаўніх архітэктурных помнікаў, славутасцяў і выбітнасцяў. Сярод іх асобна варта адзначыць: комплекс будынкаў старадаўняга кляштара бенедыкцінак (большасць будынкаў, што адносяцца да гэтага кляштара былі ўзведзены ў канцы 16-га стагоддзя, фрагменты гэтых старажытных арыгінальных будынкаў захаваліся да нашага часу і зараз выкарыстоўваюцца адной з мясцовых навучальных устаноў); брама-званіца кляштара бенедыкцінак, пабудаваная ў 1763 годзе (найлепшым чынам захаваны будынак з усяго кляштарнага комплексу); старажытны жылы корпус кляштара бернардзінцаў, збудаваны ў 1594-1598 гадах; дом рамесніка, дом купца альбо дом на рынку, пабудаваны ў 1721 годзе і які размясціўся побач з ратушай на цэнтральнай плошчы горада Нясвіж (асноўнай асаблівасцю гэтага дома з'яўляецца высокі фігурны контур фасаднай сцяны, такі прыём быў вельмі характэрным для пабудоў падобнага тыпу ў першай палове 18-га стагоддзя, у Нясвіжы гэта адзіны захаваны будынак дзе застасаваны такі архітэктурны элемент).

Нясвіж

Таксама, у гістарычным цэнтры горада Нясвіж маецца яшчэ мноства будынкаў, якія можна аднесці да вельмі цікавай радавой гарадской гістарычнай забудовы 19-га - пачатку 20-га стагоддзяў. Пры гэтым адзінкавыя будынкі, якія ўваходзяць у склад гэтай гістарычнай забудовы, ставяцца нават да 18-га стагоддзя. Будынкі, пра якія ідзе гаворка, раней былі адміністрацыйнымі, гандлёвымі, гаспадарчымі або жылымі. На сённяшні дзень усе гэтыя гістарычныя будынкі па-ранейшаму выконваюць адміністрацыйныя, гандлёвыя і гаспадарчыя функцыі, а таксама выкарыстоўваюцца пад жыллё. На жаль, радавая гістарычная забудова горада Нясвіж нідзе не фармуе паўнавартасных гістарычных кварталаў, а размеркавана па ўсёй цэнтральнай частцы горада і суседнічае з тыпавымі і зусім не вартымі увагі будынкамі другой паловы 20-га стагоддзя.

Нясвіж

Нясвіж

Адзначым таксама, што ў горадзе Нясвіж не захавалася старадаўніх праваслаўных храмаў. Найбольш адметным праваслаўным храмам горада Нясвіж з'яўляецца царква Узнясення Гасподняга 2016 года пабудовы. Таксама ў Нясвіжы функцыянуе праваслаўны манастыр. Гэты манастыр размясціўся ў адным з будынкаў недалёка ад Фарнага касцёла, які першапачаткова быў узведзены ў якасці казармы ў 1835 годзе.

Нясвіж

Нясвіж

Горад Нясвіж, відавочна, мае ўсе элементы базавай і турыстычнай інфраструктуры. Тут знойдуцца і крамы рознага профілю, і некалькі кафэ і рэстаранаў, і банкі, і аптэкі, і банкаматы, і гасцініцы, гасцявыя дамы і гатэлі, і краязнаўчы музей, і кінатэатр, і АЗС, і пляж, і многае іншае. Нагадаем, што ў складзе замкавага комплексу ў горадзе Нясвіж таксама маецца мноства дадатковых інфраструктурных аб'ектаў, такіх як гатэль, сувенірныя крамы і рэстараны. У выніку, у горадзе Нясвіж маецца цэлы спектр розных прапаноў для турыстаў і падарожнікаў, якія адрозніваюцца па кошце і вытанчанасці. Усе гэтыя інфраструктурныя аб'екты добра дапаўняюць і без таго выдатную і ўнікальную турыстычную атмасферу горада Нясвіж. Неверагодна каштоўныя старадаўнія архітэктурныя і культурныя помнікі і славутасці горада Нясвіж, якія знаходзяцца ў выдатным стане, дапоўненыя ўсімі неабходнымі элементамі турыстычнай інфраструктуры прыцягваюць сюды мноства падарожнікаў. Горад Нясвіж з'яўляецца адным з асноўных турыстычных напрамкаў у Беларусі і ключавым пунктам многіх экскурсійных маршрутаў.

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

Нясвіж

 

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж:

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж

Замалёўкі Напалеона Орды, Нясвіж