Баранавічы - гэта горад у Брэсцкай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Баранавіцкага раёна. Асноўнай славутасцю горада Баранавічы з'яўляецца праваслаўны Свята-Пакроўскі сабор, які будаваўся з 1924 года па 1931 год у неакласічным стылі. На сённяшні дзень Свята-Пакроўскі сабор у Баранавічах з'яўляецца найстарэйшым з праваслаўных храмаў горада. Сабор пабудаваны на месцы згарэлай ў 1921 годзе драўлянай царквы. У 1924 годзе была асвечана закладка першага каменя ў падмурак новага храма, у 1928 годзе адбылася ўрачыстая ўстаноўка купалоў на царкву, а ў 1931 годзе сабор быў урачыста асвечаны.
Свята-Пакроўскі сабор у Баранавічах упрыгожаны мазаічнымі кампазіцыямі асаблівай каштоўнасці. Усяго ў афармленні храма выкарыстоўваецца сем унікальных пано. Пяць такіх мазаічных кампазіцый ўпрыгожвае інтэр'ер храма, ну а тыя дзве мазаікі, што засталіся, размешчаны звонку, на франтонах будынка. Дадзеныя мазаічныя пано ўпрыгожвалі некалі Варшаўскі праваслаўны сабор. Яны былі выраблены на падставе прац вядомых рускіх мастакоў у пачатку 20-га стагоддзя ў Пецярбургу. Затым яны былі размешчаны на сценах Варшаўскага сабора, які быў адкрыты ў 1912 годзе. Па завяршэнні будаўніцтва сабор дасягаў у вышыню 70 метраў і быў на той час самым высокім будынкам у Варшаве.
Сабор быў разбураны польскімі ўладамі ў сярэдзіне 1920-ых гадоў. Галоўным матывам зносу паслужыла тое, што сабор, які займаў адну з галоўных плошчаў Варшавы, сімвалізаваў цяжкі для палякаў перыяд рускага панавання над Польшчай. Храм разбіралі на працягу некалькіх гадоў, пры гэтым усе каштоўнасці, якія ўдавалася захаваць перадавалі Праваслаўнай царкве і адпраўлялі ў Заходнюю Беларусь, якая тады ўваходзіла ў склад Польшчы. У выніку, унікальныя мазаічныя пано, як і многія іншыя царкоўныя каштоўнасці і прадметы мастацтва, былі ў 1926-28 гадах дастаўлены ў Баранавічы, дзе і былі пасля ужытыя пры будаўніцтве новага храма.
Дарэчы, узвядзенне Баранавіцкага сабора было ў значнай ступені прафінансавана урадам Польшчы. На жаль, не ўсе фрагменты гэтых унікальных мазаік атрымалася зноўку скласці ў суцэльны малюнак у Баранавічах. Нявыкарыстаныя фрагменты мазаік да нашага часу захоўваюцца ў сутарэннях Свята-Пакроўскага сабора ў Баранавічах. На сённяшні дзень мазаічныя кампазіцыі Баранавіцкага храма спецыялісты называюць адным з лепшых прыкладаў мазаічнага мастацтва пачатку 20-га стагоддзя. Таксама цікавы і іканастас Баранавіцкага сабора, які быў прывезены з дамавой царквы Варшаўскага каралеўскага замка, а сёння лічыцца адным з найкаштоўнейшых ў Беларусі.
У 1949 годзе Свята-Пакроўскі сабор у Баранавічах стаўся адзіным дзеючым праваслаўным храмам горада. Аднак, унікальныя мазаікі, якімі упрыгожаны дадзены храм, спрыялі таму, што ўжо ў 1953 годзе Баранавіцкі Свята-Пакроўскі сабор быў уключаны ў спіс архітэктурных помнікаў, якія ахоўваюцца дзяржавай. Сёння Свята-Пакроўскі сабор у горадзе Баранавічы знаходзіцца ў выдатным стане, з'яўляецца важнай гісторыка-культурнай каштоўнасцю і цікавай славутасцю Беларусі. Гэта не проста галоўны праваслаўны храм горада Баранавічы, але і аб'ект увагі з боку мастацтвазнаўцаў, гісторыкаў і шматлікіх турыстаў, якія вандруюць па Беларусі.
Наступнай цікавай славутасцю горада Баранавічы з'яўляецца Крыжаўзвіжанскі драўляны касцёл, пабудаваны ў 1924 годзе. Дадзены храм таксама з'яўляецца цікавым архітэктурным помнікам драўлянага дойлідства пачатку 20-га стагоддзя. Таксама ў горадзе Баранавічы маецца некалькі сучасных праваслаўных і каталіцкіх храмаў.
Яшчэ адной важнай і цікавай славутасцю горада Баранавічы з'яўляецца музей чыгуначнай тэхнікі. Гэты вельмі цікавы і ўнікальны музей мае некалькі дзесяткаў выдатна адноўленых цеплавозаў і паравозаў, якія даступныя для агляду наведвальнікам. Таксама ў музеі маецца яшчэ некалькі дзясяткаў іншых адзінак чыгуначнай тэхнікі, такіх як вагоны, платформы, рамонтная тэхніка і гэтак далей. На тэрыторыі музея, які размешчаны ў невялікім хваёвым гаі, падтрымліваецца ідэальны парадак, уся тэхніка ў выдатным стане. Тут захоўваецца гісторыя не толькі чыгуначнага транспарту, але цэлай эпохі. Музей чыгуначнай тэхнікі ў горадзе Баранавічы з усіх бакоў адкрыты для агляду: і для праязджаючых міма пасажырскіх цягнікоў і электрычак, і для аўтамабільнага транспарту, які рухаецца па суседніх вуліцах.
У горадзе Баранавічы маецца таксама шэраг іншых цікавых будынкаў і славутасцяў, якія можна аднесці да гарадской гістарычнай забудовы. Большасць з гэтых будынкаў адносіцца да пачатку 20-га стагоддзя. Сярод гэтых будынкаў маюцца былыя сядзібы, пажарнае дэпо, гімназія, банк і гэтак далей. Многія з іх і да гэтага часу выконваюць тыя ж функцыі. Але асаблівую цікавасць можа выклікаць у турыстаў і падарожнікаў "пляскаты" будынак, размешчаны па адрасе: горад Баранавічы, вуліца Брэсцкая, 35. Баранавічы - гэта буйны горад, таму тут знойдзецца і ўся астатняя інфраструктура неабходная турыстам (банкаматы, крамы, гасцініцы, кафэ і гэтак далей).
Баранавічы на старых фотаздымках:
