Грушаўка - гэта вёска Ляхавіцкага раёна, Брэсцкай вобласці Беларусі. Асноўнай славутасцю вёскі Грушаўка з'яўляюцца фрагменты сядзібнага комплексу. Цэнтральны будынак гэтага комплексу - гэта драўляны сядзібны дом, які быў узведзены тут у канцы 19-га стагоддзя, а цяпер знаходзіцца ў аварыйным стане. У паваенны час сядзібны дом у вёсцы Грушаўка выкарыстоўваўся як клуб, а ў 1990-ыя гады - як склад. Увесь сядзібны комплекс належыць мясцоваму сельскагаспадарчаму прадпрыемству. Вокны і дзверы сядзібнага дома надзейна забітыя. Турыстам праход ўнутр забаронены.
Адзін з бакавых карпусоў сядзібы ў вёсцы Грушаўка быў пабудаваны яшчэ раней, па некаторых звестках аж у 17-ым стагоддзі. Такім чынам, дадзеная сядзіба вельмі старадаўняя. Да сядзібы ў вёсцы Грушаўка таксама ставіцца вельмі цікавая капліца-пахавальня, пабудаваная ў пачатку 20-га стагоддзя, якая размясцілася прыкладна ў 1-ым кіламетры ад сядзібнага дома, на супрацьлеглым баку дарогі, на мяжы лесу і поля. Каля капліцы таксама часткова захавалася арыгінальная агароджа з брамай. Паводле многіх суб'ектыўных ацэнак турыстаў і падарожнікаў капліца-пахавальня ў вёсцы Грушаўка з'яўляецца адным з самых запамінальных архітэктурных помнікаў Беларусі.
Таксама ў склад сядзібнага комплексу ў вёсцы Грушаўка раней ўваходзіла некалькі гаспадарчых пабудоў, якія адносяцца да канца 19-га - пачатку 20-га стагоддзяў, і парк з вадаёмам. На дадзены момант, большасць будынкаў якія ўваходзілі ў склад сядзібнага комплексу ў вёсцы Грушаўка знаходзяцца ў дрэнным стане. Сядзібны дом закансерваваны, некаторыя гаспадарчыя пабудовы выкарыстоўваюцца і зараз пад гаспадарчыя патрэбы мясцовым прадпрыемствам, а астатнія гаспадарчыя пабудовы і старадаўні бакавы корпус руйнуюцца. Парк таксама знаходзіцца ў занядбаным выглядзе. Стан капліцы здавальняюча моцны, перакрыцці пакуль яшчэ не ўпалі, хоць даху даўно ўжо няма. На жаль, не падобна, каб хтосьці спрабаваў аднавіць ці закансерваваць будынак капліцы-пахавальні ў вёсцы Грушаўка.
Але асноўнай адметнай асаблівасцю сядзібы ў вёсцы Грушаўка з'яўляецца тое, што тут нарадзіўся, жыў і памёр Тадэвуш Рэйтан, у гонар якога, дарэчы, усталяваны памятны камень на тэрыторыі каля капліцы. Тадэвуш Рэйтан - беларускі шляхціц, дэпутат Сойму Рэчы Паспалітай ад Навагрудскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. У 1773 годзе ўдзельнічаў у так званым «Раздзяляльным» сойме ў Варшаве. Сумесна з некаторымі іншымі шляхціцамі Тадэвуш Рэйтан ўсяляк спрабаваў сарваць сойм, каб не дапусціць зацвярджэння Першага падзелу Рэчы Паспалітай. Калі ўсе сродкі былі вычарпаныя, Тадэвуш Рэйтан, дамагаючыся ад Сойма пратэсту супраць Падзелу, не выпускаў дэпутатаў з залы пасяджэнняў. Для гэтага ён лёг перад выхадам са словамі: «Забіце мяне, не забівайце Айчыну!». Гэты пратэст адлюстраваны на карціне Яна Матэйкі «Рэйтан. Заняпад Польшчы». У Беларусі і Польшчы Тадэвуш Рэйтан лічыцца нацыянальным героем, прыкладам патрыятызму і самаахвярнасці.
У 1930 годзе прах Тадэвуша Рэйтана быў перанесены ў капліцу-пахавальню ў вёсцы Грушаўка (і памешчаны ў крыпту справа ад уваходу). Акрамя таго, адзначым, што большасць будынкаў, якія сёння ставяцца да сядзібы ў вёсцы Грушаўка яшчэ не існавалі ў часы Тадэвуша Рэйтана. А сам ён жыў у старадаўнім каменным бакавым корпусе сядзібы, які сёння знаходзіцца ў вельмі жаласным стане. Сядзібны дом у тыя часы, г.зн. ў другой палове 18-га стагоддзя, таксама быў каменным. Яго яшчэ паспеў занатаваць Напалеон Орда на адной са сваіх замалёвак, зробленай у другой палове 19-га стагоддзя. Пазней, ўладальніку сядзібы лекары не рэкамендавалі працягваць жыць у каменным доме, па прычыне яго хваробы. Таму ў канцы 19-га стагоддзя, на падмурку старога сядзібнага дома, быў пабудаваны новы драўляны дом, які і захаваўся да нашага часу.
Такім чынам, комплекс будынкаў старадаўняй сядзібы ў вёсцы Грушаўка, якая належала Тадэвушу Рэйтану, несумненна з'яўляецца архітэктурным помнікам, вялікай культурна-гістарычнай каштоўнасцю і важнай славутасцю Беларусі, нягледзячы нават на тое, што пакуль яшчэ гэты архітэктурны комплекс знаходзіцца ў дрэнным стане. Хоць для пэўнага кола турыстаў па Беларусі, руіны ўяўляюць нават большую цікавасць, чым адноўленыя будынкі...
Замалёўкі Напалеона Орды, Грушаўка:
