Паставы - гэта горад у Віцебскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Пастаўскага раёна. У горадзе Паставы ёсць некалькі вельмі цікавых славутасцяў. Адной з асноўных славутасцяў горада Паставы з'яўляецца вядомы па ўсёй Беларусі касцёл Святога Антонія Падуанскага. Гэты храм будаваўся з 1898 года па 1904 год. Вядомасць дадзенага касцёла звязана з яго вельмі маляўнічым размяшчэннем. З двух бакоў касцёл у горадзе Паставы абгінае рака, а з трэцяга боку раскінулася невялікае возера, якое таксама створана гэтай рэчкай. Выдатныя і вельмі запамінальныя віды гэтага касцёла праз дадзенае возера з'яўляюцца візітнай карткай горада Паставы і ўсяго Пастаўскага раёна. Удалае спалучэнне манументальных формаў касцёла з чырвонай цэглы дапоўненае прыгажосцю люстэрка воднай роўнядзі возера і навакольнай расліннасці з'яўляецца унікальнай і вельмі маляўнічай архітэктурна-ландшафтнай кампазіцыяй. Пастаўскі касцёл з'яўляецца таксама высотнай дамінантай гістарычнага цэнтра і праглядаецца з многіх кропак горада і наваколля.
Будынак касцёла быў моцна пашкоджаны ў гады Першай Сусветнай Вайны, але ў 1920-ых гадах, калі горад Паставы уваходзіў у склад Польшчы, храм быў дыхтоўна адноўлены. Пасля таго як горад Паставы увайшоў у склад БССР ў 1939 годзе касцёл адразу быў зачынены. Пасля Другой Сусветнай Вайны ў будынку касцёла арганізавалі спачатку склад, а пазней - цэх прамысловага прадпрыемства (астатнія карпусы гэтага прадпрыемства і сёння размешчаны зусім побач з касцёлам). У 1988 годзе касцёл вярнулі Каталіцкай Царкве. Рэстаўраваўся касцёл у горадзе Паставы дастаткова доўга, аднак на дадзены момант ён знаходзіцца ў выдатным стане і адкрыты для вернікаў і турыстаў. Касцёл Святога Антонія Падуанскага ў Паставах несумненна з'яўляецца вельмі цікавым турыстычным аб'ектам, важным архітэктурным помнікам пачатку 20-га стагоддзя, гісторыка-культурнай каштоўнасцю і цікавай славутасцю Беларусі.
Іншай важнай славутасцю горада Паставы з'яўляецца вельмі адметны палац, будаўніцтва якога было распачата ў 1788 годзе і скончана толькі ў першай палове 19-га стагоддзя. Дадзены палац (як і ўвесь горад Паставы ў 18-ым стагоддзі) належаў прадстаўнікам вядомага магнацкага роду Тызенгаўзаў. Многія прадстаўнікі гэтага роду ў свой час былі вядомымі навукоўцамі, асветнікамі і рэфарматарамі. Напрыклад, у іх Пастаўскім палацы былі заснаваныя выдатная карцінная галерэя, бібліятэка і арніталагічны музей, а сам горад Паставы з'яўляўся адным з рэгіянальных навуковых і культурных цэнтраў. Палац у горадзе Паставы дастаткова вялікі і прыгожы. Пастаўскі палац знаходзіцца ў добрым стане, яго знешнi выгляд фактычна не змяніўся з моманту пабудовы.
А вось унутранае аздабленне палаца цалкам страчанае, таксама цалкам зменена і ўнутраная планіроўка. У нашыя дні ў будынку палаца размяшчаецца дзяржаўная медыцынская ўстанова. Раней, да палаца ў горадзе Паставы прымыкаў парк плошчай каля 10 гектар, закладзены ў 18-ым стагоддзі. На сённяшні дзень тэрыторыя былога парку густа забудавана сучаснымі жылымі будынкамі і бальнічнымі карпусамі. Аднак усё яшчэ можна адшукаць некаторыя фрагменты гэтага парку, напрыклад: каналы, сажалку, рэшткі старых ліпавых алей, некаторыя экзатычныя і дэкаратыўныя расліны. Такім чынам, палац у горадзе Паставы з'яўляецца вельмі каштоўным архітэктурным помнікам 18-га стагоддзя, культурна-гістарычнай каштоўнасцю Беларусі і выбітным турыстычным аб'ектам.
Наступнай цікавай славутасцю горада Паставы з'яўляецца царква Святога Мікалая, пабудаваная тут у 1894 годзе. Царква ў горадзе Паставы на дадзены момант знаходзіцца ў выдатным стане. Пастаўская царква, таксама як і касцёл, маляўніча размешчана на беразе возера (на яго процілеглым ад касцёла баку). Пры гэтым галоўным фасадам царква ў горадзе Паставы звернута да асноўнай плошчы горада. Такім чынам, дадзены храм уваходзіць у склад вельмі адметнага архітэктурнага ансамбля, які ўключае унікальную гістарычную забудову цэнтральнай часткі горада Паставы (аб гэтай забудове яшчэ будзе сказана далей). Несумненна, што царква ў горадзе Паставы з'яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю і цікавай славутасцю Беларусі.
Яшчэ адной цікавай славутасцю горада Паставы з'яўляецца будынак былога вадзянога млына, пабудаваны ў другой палове 19-га стагоддзя ў цэнтры горада Паставы каля плаціны-маста праз раку Мядзелка (якая ўтварае ў гэтым месцы ўжо згаданае невялікае возера). Млын гэты быў дастаткова вялікім, мураваным, прамысловага маштабу. На першым паверсе размяшчалася турбіна і шматступенная трансмісія, на другім - жорны, на трэцім - дапаможныя памяшканні. Будынак млына ў горадзе Паставы выдатна захаваўся.
Таксама вельмі цікавымі славутасцямі горада Паставы з'яўляецца шэраг невялікіх будынкаў, пабудаваных у другой палове 18-га стагоддзя, якія ўтвараюць выдатны ансамбль гістарычнай забудовы цэнтральнай плошчы горада Паставы. Раней у гэтых дамах размяшчаліся гандлёвыя лаўкі, карчмы, невялікія гасцініцы, служылі яны і як жыллё. Уласна, і зараз гэтыя будынкі выконваюць тыя ж функцыі. Дадзены архітэктурны ансамбль дастаткова унікальны для Беларусі і пры гэтым вельмі цікавы і каштоўны. Таму ёсць некалькі прычынаў. Па-першае, большая частка гістарычнай гарадской забудовы ў іншых гарадах захавалася толькі з канца 19-га стагоддзя, а тут 18-ае стагоддзе. Па-другое, у іншых гарадах часцей за ўсё захаваліся разрозненыя будынкі, а тут паўнавартасны архітэктурны ансамбль. Каштоўнасць гістарычнай забудовы цэнтральнай плошчы горада Паставы заключаецца таксама ў тым, што на прыкладзе гэтага ансамблю можна ўявіць сабе, як у 18-19 стагоддзях выглядала тыповае беларускае мястэчка, бо падобная плошча (якая выконвала функцыі рынка) мелася тады ў кожным буйным мястэчку.
Акрамя таго, неабходна адзначыць, што горад Паставы, з'яўляючыся адміністрацыйным цэнтрам раёна, мае ўсе элементы базавай інфраструктуры, а таксама некаторыя элементы турыстычнай інфраструктуры. Так, напрыклад, тут знойдуцца: кафэ, гасцініца, крамы, аддзяленні банка і пошты і гэтак далей. Такім чынам, горад Паставы, з яго шматлікімі славутасцямі, з'яўляецца вельмі цікавым турыстычным напрамкам для падарожнікаў і турыстаў па Беларусі.
