Камянец - гэта горад Брэсцкай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Камянецкага раёна. У горадзе Камянец выдатна захаваўся па-сапраўднаму унікальны помнік Беларускай архітэктуры і абарончага дойлідства - Камянецкая вежа. Дадзеная вежа - адзіная ў сваім родзе ў Беларусі. Шырока вядомая гэтая архітэктурная славутасць не толькі ў Беларусі, але і далёка за яе межамі. Абарончая вежа ў горадзе Камянец з'яўляецца адным з самых старажытных захаваўшыхся каменных збудаванняў на тэрыторыі Беларусі.
Пабудавана Камянецкая вежа была ў 1276-1288 гадах, адначасова з заснаваннем і будаўніцтвам самаго горада Камянец. Гэты горад будаваўся як прыгранічны фарпост ў складзе Валынскага княства, і акрамя вежы меў драўляны замак з высокімі землянымі валамі акружанымі вадой. Адпаведна, дадзеная вежа з'яўляецца вежай валынскага тыпу, а таксама мае непасрэднае падабенства з вежамі-данжон, вельмі распаўсюджанымі ў сярэднявеччы ў Заходняй Еўропе.
Так як Камянецкая вежа будавалася і заўсёды заставалася абарончым збудаваннем, то ніякіх дэкаратыўных элементаў у яе архітэктуры не назіраецца. Камянецкая вежа вельмі ўражвае сваімі памерамі: яе вышыня 30 метраў (гэта па-ранейшаму самы высокі будынак горада Камянец і архітэктурная дамінанта ўсёй прылеглай мясцовасці), таўшчыня сцен дасягае 2,5 метраў, а вонкавы дыяметр вежы складае 13,5 метраў каля падмурку. З даху вежы (куды афіцыйна дазволены доступ турыстам) адкрываецца цудоўны від на наваколле. У прыватнасці добра бачна маленькая рэчка, якая некалі была вельмі паўнаводнай і нават апяразвала Камянецкую вежу і прылеглы драўляны замак. Атрымлівалася так, што яны стаялі на выспах.
Ад моманту сваёй пабудовы і аж да канца 17-га стагоддзя Камянецкая вежа выкарыстоўвалася ў многіх войнах. Пры гэтым яна некалькі разоў была істотна пашкоджана, аднак заўсёды хутка адбудоўвалася і аднаўлялася. Пасля страты свайго стратэгічнага значэння (цяжка сказаць з дакладнасцю калі гэта адбылося) вежа ў горадзе Камянец доўгі час прастаяла ў запусценні. Аднак цэгла за доўгія стагоддзі якія прайшлі з моманту пабудовы вежы настолькі спрасавалася, што пераўтварылася як бы ў адзіны камень. Па гэтай прычыне Камянецкая вежа фактычна не пацярпела ад часу, спробы разабраць яе на цэглу таксама былі адкінутыя.
У 1903 годзе Камянецкая вежа была добра адноўленая і адрэстаўраваная. А менавіта: быў раскапаны ніжні ярус вежы, які раней лічыўся падвалам, рэшткі драўлянага замка і земляных валоў былі знішчаныя, а вакол самой вежы быў насыпаны і ўмацаваны камянямі невялікі "не арыгінальны" земляны вал. У такім выглядзе Камянецкая вежа і захавалася да нашых дзён. Трэба сказаць, што ўсе гэтыя працы не закранулі галоўнага: сама вежа выглядае фактычна гэтак жа як і ў 13-ым стагоддзі.
Сёння ў Камянецкай вежы размешчаны музей. Наведванне Камянецкай вежы ўваходзіць у мноства турыстычных і экскурсійных маршрутаў. Індывідуальныя турысты і падарожнікі з многіх краін свету таксама актыўна наведваюць гэты найкаштоўнейшы помнік Беларускай архітэктуры. Камянецкая вежа з'яўляецца адной з самых вядомых славутасцяў Беларусі, і ў пэўным сэнсе нават з'яўляецца візітнай карткай краіны.
У савецкі час лічылася, што ў старажытнасці Камянецкая вежа была афарбаваная ў белы колер. Таму ў 1950-ых гадах ёй нават надалі "арыгінальны" выгляд і пабялілі. Тады ж за Камянецкай вежай замацавалася назва "Белая Вежа". Аднак наступныя даследаванні паказалі, што вежа заўсёды заставалася цаглянага колеру. У прыватнасці, справа была ў тым, што на белым фоне значна лепш былі б бачныя пашкоджанні вежы, што давала б перавагу атакуючаму баку пры баявых дзеяннях.
У выніку, у канцы 20-га стагоддзя Камянецкай вежы вярнулі яе гістарычны цагляны колер і пазбавілі ад ўсялякай абліцоўкі. Аднак назва "Белая Вежа" за той прамежак часу, пакуль Камянецкая вежа лічылася і была белай, ператварылася ў настолькі моцны брэнд, што і да гэтага часу Камянецкую вежу часта так называюць. Больш таго, гэта словазлучэнне настолькі глыбока пранікла ў Беларускую культуру і, можна нават сказаць, у менталітэт, што цяпер словы "Белая Вежа" можна сустрэць у Беларусі не толькі ў песнях, вершах, іншых творах мастацтва, у назвах фестываляў, мерапрыемстваў, конкурсаў, дзіцячых гурткоў, гістарычных клубаў, творчых калектываў, але нават у назвах розных кафэ, рэстаранаў, турыстычных фірмаў, санаторыяў, прадуктаў харчавання, алкагольных напояў і гэтак далей.
І зараз, калі назва "Белая Вежа" ператварылася ці ледзь не ў нацыянальны сімвал, адкідаць яе ўжо ніхто не збіраецца. У некаторых, у тым ліку вельмі аўтарытэтных крыніцах сказана, што Камянецкую вежу памылкова так называюць. Пры такой фармулёўцы складваецца ўражанне, быццам дзесьці ёсць "сапраўдная" Белая Вежа, а Камянецкую вежу так называюць па памылцы. Але справа ідзе не так, правільней сказаць, што толькі Камянецкую вежу і называюць "Белая Вежа", і назва гэта замацавалася менавіта за ёй, хоць і з памылкі.
Аднак спіс славутасцяў горада Камянец далёка не вычэрпваецца адной толькі вежай. Так напрыклад, у горадзе Камянец захаваўся таксама будынак гімназіі, пабудаваны ў 1931 годзе. Гэты будынак мае нейкую вельмі ўдалую архітэктуру і з'яўляецца вельмі прыгожым. Тым не менш, ён не меў бы нейкай асаблівай каштоўнасці, калі б не той факт, што будынак гімназіі знаходзіцца непасрэдна побач з вежай, прычым, як ні дзіўна, дадзеная гімназія вельмі ўпрыгожвае гэта месца, ствараючы разам з вежай вельмі кантрасны але цікавы і запамінальны архітэктурны ансамбль.
Яшчэ адной важнай славутасцю горада Камянец з'яўляецца велічны і прыгожы храм, які вельмі маляўніча размясціўся на адным з самых высокіх пагоркаў усяго горада і прылеглай мясцовасці. Дадзены храм быў пабудаваны ў 1914 годзе і асвечаны ў гонар Святога Сымона. Сёння гэты храм знаходзіцца ў выдатным стане і адкрыты для вернікаў. Царква ў горадзе Камянец, вядома ж, з'яўляецца цікавай славутасцю Беларусі, важным архітэктурным помнікам і культурна-гістарычнай каштоўнасцю.
Наступнай славутасцю горада Камянец з'яўляецца касцёл Святых Пятра і Паўла, пабудаваны ў 1925 годзе. На дадзены момант гэты храм знаходзіцца ў моцным стане, аднак мае патрэбу ў рамонце і рэстаўрацыі. Таксама асобнага згадвання заслугоўвае помнік заснавальніку Камянецкай крэпасці валынскаму князю Уладзіміру, размешчаны перад царквой, як раз на шляху ад вежы да царквы. Гэты помнік быў усталяваны ўжо ў наш час.
Яшчэ адной славутасцю горада Камянец можна лічыць будынак былога млына, які працаваў на вадкім паліве. Гэты будынак і цяпер выкарыстоўваецца пад патрэбы аднаго з мясцовых прадпрыемстваў, а першапачаткова ён быў ўзведзена ў пачатку 20-га стагоддзя. Млыны якія працавалі на вадкім паліве былі своеасаблівай экзотыкай для Беларусі (у асноўным былі распаўсюджаныя вадзяныя, ветраныя і радзей паравыя млыны), а таму гэты архітэктурны помнік мае пэўную каштоўнасць.
Ну і нарэшце, у горадзе Камянец маецца яшчэ некалькі іншых жылых, гандлёвых і адміністрацыйных будынкаў збудаваных у канцы 19-га - пачатку 20-га стагоддзяў. Гэтыя будынкі ўтвараюць некалькі вельмі прывабных кварталаў і цалкам могуць быць аднесены да гістарычнай забудовы горада. Большасць будынкаў, што ўваходзяць у склад гэтай гістарычнай радавой забудовы горада Камянец знаходзяцца ў добрым стане. Таксама на адных з мясцовых могілак у нядаўні час была ўзведзена невялікая каталіцкая каплічка. Падводзячы вынік, можна сказаць, што горад Камянец з'яўляецца вельмі цікавым турыстычным напрамкам, і сапраўды яго вельмі актыўна наведваюць індывідуальныя вандроўцы, а таксама турысты ў складзе экскурсійных груп. Тут размешчана адна з ключавых славутасцяў ўсёй Беларусі, якая да таго ж глыбока ўвайшла ў нацыянальную свядомасць і стала адным з сімвалаў Беларусі. Прыемную турыстычную атмасферу горада дапаўняюць таксама некалькі іншых цікавых славутасцяў, якія ў асноўным знаходзяцца ў належным стане і радуюць сваіх наведвальнікаў.
Замалёўкі Напалеона Орды, Камянец:
