Budsław - to wieś w Miadziolskim powiecie, Mińskiego obwodu Białorusi. Podstawową i faktycznie jedyną osobliwością wsi Budsław pojawia się kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Ta majestatyczna i piękna świątynia posiada nader imponujące rozmiary i pozostającą w pamięci powierzchowność. Kościół na wsi Budsław staje się jedną z kluczowych osobliwości całego regionu i szeroko znany nie tylko w Białorusi, ale także daleko poza jej granicami.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny początkowo został zbudowany na wsi Budsław w 1633-43 latach. Jednak to była niezupełnie tą świątynią, która można zobaczyć na wsi Budsław dzisiaj. Sprawa w tym, że w 1767-83 latach kościół został poddanym bardzo głębokiej przebudowie i dopracowaniu. Wtedy, na środku 18-go wieku obok ze starym kościołem była wzniesiona ogromna nowa świątynia, która i zachowała się do naszych dni. Przy tym stary kościół 17-go wieku przeobraził się w tylko jedną niedużą boczną kaplicę, ściśle przylegającą do nowej świątyni. Ten fragment budowy 17-go wieku doskonale zachował się do naszego czasu. I nawet co więcej, wewnątrz tej kaplicy, poświęconej oddzielnie w dumę Świętej Warwary i posiadającej poszczególne wejście (od odwrotnej strony kościoła), zachował się stary, unikatowy i bardzo wartościowy drewniany rzeźbiony ołtarz, wykonany w 1643-47 latach naraz po budowie pierwszego kamiennego kościoła.
Początkowo kościół na wsi Budsław wchodził w skład katolickiego klasztoru Bernardynów. Ten klasztor został założony w 1504 roku. Do budowy pierwszej kamiennej świątyni na środku 17-go wieku w skład klasztoru na wsi Budsław wchodziła najpierw drewniana kaplica, a następnie drewniany kościół. W 1613 roku do klasztoru na wsi Budsław podali ikonę Matki Boskiej. Tę ikonę przywiózł z Rzymu w 1598 rokowi w jakości prezentu od Papieża znany mąż stanu Wielkiego Księstwa Litewskiego tego czasu - Jan Pac. Ikona została podana klasztorowi przez jednego z jego spadkobierców po jego śmierci. Takim czynem, jak można widzieć, kościół na wsi Budsław bardzo stary i dysponuje jeszcze starszymi świątyniami i pomnikami kultury.
W ciągu długich stuleci swojego istnienia ikona Matki Boskiej Budsławskiej szeroko wsławiła się swoimi cudotwórczymi właściwościami (dlatego ona i otrzymała poszczególną nazwę z imienia wsi). Dana ikona zachowała się do naszych dni i dzisiaj kładzie się za ołtarzem głównym kościoła na wsi Budsław. Na bieżącą chwilę ikona Matki Boskiej Budsławskiej staje się centralną katolicką świątynią całej Białorusi i przyciąga tysiące pielgrzymów. Żeby podkreślić szczególną rolę danej ikony dla białoruskich katolików w niedawne czasy była koronowana przez papieskie korony. Oni symbolizują specjalną wagę i dużą wartość tej świątyni. A kościół na wsi Budsław, jak miejsce gdzie dana ikona jest przechowywana, na dzisiejszy dzień pojawia się dla katolików Białorusi narodowym sanktuarium (to jest, jednym z najświętszych miejsc i głównym kierunkiem pielgrzymek). Narodowy sanktuarium Matki Boskiej w Budsławie zajmuje jedno z centralnych miejsc w życiu kościoła katolickiego w Białorusi.
Zwięźle wspomnimy najbardziej ważne wydarzenia z historii kościoła i klasztoru na wsi Budsław. A więc, klasztor założony w początku 16-go wieku szczęśliwie funkcjonował do środki 19-go stulecia. W ciągu tego czasu drewnianą kaplicę zmienił drewniany kościół, następnie na środku 17-go wieku w miejscu drewnianego był wzniesionym niedużym kamiennym kościołem. Po tego, na środku 18-go stulecia, z wykorzystaniem oddzielnych części poprzedniej świątyni był wybudowaną nową majestatyczną świątynią. Następnie w 1852 roku klasztor Bernardynów na wsi Budsław został zamknięty. Po czym kościół stał się zwykłym parafialnym, chociaż go nie ustawali odwiedzać mnóstwo pielgrzymów, przecież już wtedy ikona Matki Boskiej Budsławskiej była szeroko znana. Po tym, w drugiej połowie 19-go stulecia stare drewniane klasztorne korpusu zostali zastąpieni na nowy kamienny budynek, który stanął wykonywać rolę plebanii (domy duchownego i parafialnej administracji). Budynek plebanii zachowało się do naszych dni. Ono rozmieszczone całkiem obok kościoła we wsi Budsław.
W międzywojenny czas, kiedy wieś Budsław wchodziła w skład Polski budynek świątyni kapitalnie został odrestaurowany. Jednak, naraz po przyjściu w tę wieś władzy radzieckiej w 1939 roku kościół zamknęli. Tym nie mniej, kościół na wsi Budsław nie stale wykorzystać w jakimkolwiek innej jakości (na przykład, pod skład) jak to częste zdarzało się w czasy radzieckie w Białorusi. Świątynię po prostu zostawili stać puste. Dlatego, po Drugiej Wojnie Światowej tutaj od czasu do czasu nawet przyjeżdżali duchowni a ludzie regularnie mieli zamiar na modlitwy. W początku 1990-ch lat zaczęło się odrodzenie kościoła na wsi Budsław. Wtedy zaś był koronowany święty obraz Matki Boskiej a świątynia dostała statusu narodowego sanktuarium. Także, tutaj wrócili zakonniki Bernardynie. O pełnowartościowym przywróceniu pracy klasztoru mowa na razie nie idzie. Zakonniki na razie po prostu żyją tu w zgodności ze swoim regulaminem i wykonują rolę parafialnych duchownych. Konserwatorskie i rekonstrukcyjne prace odbywały się bardzo długo. Na dzisiejszy dzień kościół na wsi Budsław znajduje się w bardzo dobrym stanie. Jednak jak dawniej zostają pewne elementy wystroju wewnętrznego świątyni, które wszystko jeszcze czeka przywrócić. Do słowa, wnętrze kościoła posiada bardzo godną uwagi właściwość: w wystroju wewnętrznym świątyni jest cały szereg dekoracyjnych elementów (takich jak gzymsy, pilastry i nawet całe ołtarze), które wyglądają objętościowymi, ale w rzeczywistości po prostu zręcznie narysowane na płaskich ścianach.
Uwzględniając szczególną rolę kościoła na wsi Budsław w życiu białoruskich katolików Papież na środku 1990-ch lat przywłaszczył danej świątyni tytuł: "Bazylika Mniejsza". Ten tytuł honorowy nie ma żadnego stosunku do architektury świątyni, a podkreślają znaczenie i wartość kościoła na wsi Budsław dla kościoła katolickiego. W Białorusi są w sumie kilka świątyń, którym przywłaszczony analogiczny tytuł. Ten status zeznaje, że takie świątynie stają się najważniejszymi świątyniami w swoich diecezjach (po kościołach katedralnych). Do słowa, tytuł "Bazylika Większa" oznacza, że pewna świątynia znajduje się w bezpośredniej jurysdykcji Papieża. Takich świątyń w całym świecie wszystkiego sześć. Tak więc, tytuł "Bazylika mniejsza" to najwyższy tytuł, który być może w zasadzie przywłaszczony jakiemukolwiek białoruskiemu kościołowi. I kościół na wsi Budsław właśnie taki.
Takim czynem, na dzisiejszy dzień kościół na wsi Budsław staje się wystającymi zabytkami architektury republikańskiego znaczenia, wartościową osobliwością Białorusi i jedną z kluczowych świątyń dla białoruskich katolików. Ten kościół i ikona Matki Boskiej Budsławskiej, która tu jest przechowywana mają specjalny status w kościele katolickim, podkreślający ich waga i wartość. Tutaj co rok przyjeżdżają dziesiątki tysięcy turystów w tym z innych krajów, należeć do różnym chrześcijańskim konfesjom. Regularnie na początku lipca tu przeprowadzają się bardzo duże i szeroko znane katolickie festiwale. Tu są przechowywane bardzo wartościowe kulturalne pomniki (stary drewniany ołtarz i ikona Matki Boskiej). A obok kościoła na wsi Budsław zachował się budynek plebanii, które także uznane przez zabytki architektury 19-go wieku.
Także nie można nie powiedzieć kilku słów o infrastrukturze turystycznej wsi Budsław ogólnie rzecz biorąc. A więc, tu są kilka sklepów różnego profilu, kawiarnia i oddziały banku i poczty. Wszyscy te obiekty rozmieszczone na tym zaś placu, co i kościół. Dany plac, do słowa, dumnie nosi nazwę: "Plac Czerwony". Oprócz tego, przed siebie na Placu Czerwonym na wsi Budsław kładzie się bardzo dobrze urządzany nieduży skwer, w centrum którego jest pomnik poświęcony wydarzeniom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej.
